De essentie van Dodo staat op p.109, onderaan.
Die liefde komt van Dodo's moeder en Dodo heet geen Dodo maar Dorian en wil niet meer naar zijn nieuwe school, de middelbare school, omdat hij stottert en bij de eerste poging om in de brugklas zijn naam te zeggen bleef steken bij dodo.
Hij trekt zich terug, steekt zich in een denkbeeldig harnas, komt alleen los in zijn fantasie, waarin hij optrekt met vogel Dodo. Die lijkt sprekend op de opgezette dodo in Naturalis waar hij door medeleerlingen naar toe wordt gebracht tijdens een schoolreisje.
Slechte grap van die klasgenoten, maar het levert Dorian wel een magisch moment op.
Op de sokkel voor me schittert een fabelachtig dier, zo sprookjesachtig, zo fantasievol, dat ik bijna de indruk krijg dat ik het zelf verzin. Dodo, staat er op het kaartje aan zijn voeten. Raphus cucullatus. Afkomstig uit Mauritius.
Langzaam kom ik dichterbij. Ik bekijk hem zorgvuldig. Zijn veren, zijn kleuren, zijn poten en zijn prachtige kop. Hij is groot, op zijn sokkel is hij zelfs groter dan ik. Mijn ogen glijden over zijn lichaam en blijven hangen bij zijn snavel. Hoe mooi en sterk... eindigend in een sierlijke punt die ernstig in een halve maan naar beneden wijst.
Hij heeft zijn snavel niet gesloten en het lijkt alsof hij bezig was met de i van ik, die maar niet lukte, en in deze houding is betoverd en bevroren.
Ik weet best dat het niet mag, maar het gaat vanzelf. Mijn arm gaat omhoog, mijn vinger strekt zich en op het moment dat de top van mijn wijsvinger zachtjes zijn snavel raakt, alsof ik het laatste woord dat daar nog op zijn tong is blijven liggen, wil bevrijden, lijkt het of de tijd stilstaat. Dit dier kent geen jaren, geen dagen, geen uren, het lijkt alsof dit prachtige dier hier eeuwig staat, en ik krijg het vreemde gevoel dat ik alles overzie. Al mijn dromen, mijn verleden, mijn toekomst, mijn hele leven eigenlijk. Het lijkt opeens alsof ik alles begrijp, alsof alles goed is.
Deze vogel hoort bij mij. Deze dodo heeft op mij gewacht.
Verteller van dit verhaal is Dorian zelf. Dat vergt wat inbeeldingsvermogen van de lezer.
Niet zozeer door de ongerijmdheid van een twaalfjarige verteller die vaardig verslag doet van zijn wedervaren alsof hij een soort radioverslaggever is, extra ongerijmd omdat-ie nou juist besluit voorlopig geen woord meer te zeggen. Dat soort procédé kennen we van andere verhalen en wie wil, stapt over die ongerijmdheid heen en laat zich door die verslaggever leiden.
Maar wel doordat onze verteller nogal heen en weer springt in de tijd en bovendien zijn fantasieën op dezelfde levendige manier vertelt als het 'echte leven', Neemt hij nu echt dat ei mee uit het museum? Komt er bij hem thuis echt een kuiken uit? Het kuiken praat - op dat moment zullen (denk ik) de meeste lezers wel besluiten dat we hier meegenomen worden in hallucinaties. Dat maakt het onmogelijk om te ontsnappen aan zijn angsten, woede, verdriet en onvermogen en het is fascinerend om mee te beleven dat Dorian juist in zijn fantasieën gaandeweg ontdekt dat hij vastloopt.
Dat maakt dit verhaal niet alleen tot een boek over stotteren. Het is ook gewoon een goed verhaal.
Komt het goed? Jawel, en zelfs op een innemende en redelijk geloofwaardige manier. Niet alleen zijn moeder weet uiteindelijk een 'kier in zijn pantser' te maken, op een zeker voor volwassen lezers bewonderenswaardige manier, ook zijn vriend Ramses, door wie hij zich verraden voelt, weet hem te bereiken. Tijdens een voordracht van auteur Mohana van den Kroonenberg begreep ik dat ze het verhaal zo laat eindigen omdat ze vindt dat een kinderboek altijd goed moet eindigen... en dat het verhaal nogal wat autobiografische trekjes heeft. Met inbegrip van het goede einde.
Kroonenberg, Mohana van den. Dodo. De Vier Windstreken, 2022. ISBN 978 90 5116 887 7.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten