Zoeken in deze blog

vrijdag 28 september 2012

Zwanenzang?

Op 27 september een telefoontje van Karin Kustermans, mijn opvolger (sinds eind 2010) als hoofdredacteur van Leesgoed. Dat tijdschrift wordt per 2013 niet meer door NBD Biblion gepubliceerd. Ze houden ermee op.
Het schijnt tijdens de receptie bij de uitreiking van de Theo Thijssenprijs (aan Sjoerd Kuyper) als een lopend vuurtje te zijn rondgegaan.
Heb een maand of zo geleden nog een enquête ingevuld over Leesgoed. Ik vermoed (met Karin) dat de beslissing eigenlijk al was genomen. Met die enquête is waarschijnlijk niets gedaan.

Leesgoed?
Als u, argeloze lezer verdwaald op dit blog, niet weet wat dat is, neem ik het u niet kwalijk. Op zijn hoogtepunt had het ruim 2000 abonnees en toen kon het al nauwelijks rondkomen. (En dat moest van de directie van NBD Biblion. Er was enige coulantie, maar het moest zichzelf in principe bekostigen.)
Een vakblad over jeugdliteratuur, wie leest dat nou...
Nou, veel medewerkers van jeugdbibliotheken en schoolbibliotheekdiensten, een honderdtal enthousiaste leerkrachten, tientallen onderzoekers, recensenten, boekwinkeliers, beleidsmedewerkers van het lezen bevorderende instellingen. Op een mager moment enkele jaren geleden nog altijd ruim 1500 abonnementen.
Niet het Grote Publiek, nee... En ook niet alle lesgevenden, want ondanks alle enthousiasme is de inzet van jeugdliteratuur op de basisschool nog niet zo algemeen als voorvechters zich wensen.

Leesgoed ontstond in 1987 jaren uit voorloper En nu over jeugdliteratuur, mededelingenbulletin van Bureau Boek en Jeugd, later dienst Boek en Jeugd van het NBLC. Nee, ik ga nu niet de hele geschiedenis uit de doeken doen. Bij Boek en Jeugd was het perfect op zijn plaats. Toen dat in 1997 helaas werd opgedoekt, gingen de publicaties (*) naar Stichting NBLC, later Biblion b.v., afdeling Biblion Uitgeverij, later NBD Biblion b.v., opnieuw afdeling Biblion Uitgeverij. Daar was een continu streven om behoorlijke vakliteratuur over jeugdliteratuur en leesbevordering uit te geven, maar de laatste jaren kwam daarin de klad door de nieuwe zakelijkheid binnen NBD Biblion, door concurrentie van gratis websites en door een gratis bulletin als Lezen (Stichting Lezen). Het aantal publicaties verminderde, tijdschriften (zoals Leeskraam) werden opgedoekt.
Leesgoed redde het dus tot en met 2012 bij NBD Biblion.

Leesgoed was een vakblad dat er van uit ging
- dat verhalen, poëzie en non-fictie voor kinderen de moeite waard zijn om over te schrijven, om te lezen, om onder de aandacht te brengen, en om erop te wijzen dat literaire kunst ook kunst is en dus onder de noemer kunsteducatie een plaats verdient in het onderwijs,
- dat ze bovendien nog buitengewoon nuttig en prettig kunnen zijn in andere onderwijsdomeinen (zie ook het juist verschenen boek Verborgen talenten, maar zie ook het katern Boekidee in Leesgoed,
- dat jeugdliteratuur een boeiend kruispunt is van woord- en beeldkunst, en van opvoeding en ontsnapping aan opvoeding,
- dat in veel verhalen en poëzie voor kinderen stemmen klinken die minstens even interessant zijn en minstens evenveel te zeggen hebben als die in verhalen en poëzie voor volwassenen en
- dat je kinderen dus onrecht doet als je hun keuze uit leesgoed beperkt tot wat er in de schappen van de supermarkt of kantoorboekhandel te vinden is.

Nu zijn er enkel nog De Leeswelp, dat vooral recensies bevat, en Literatuur zonder leeftijd, dat een academische benadering van jeugdliteratuur presenteert. Geen slecht woord over beide periodieken, ze worden met zorg en liefde gemaakt,  maar een vakblad als Leesgoed past daar precies tussen (zoals Leeswelp-hoofdredacteur Jen de Groeve in Literatuur zonder leeftijd 88 ook zegt, bespreking in dit blog volgt spoedig), met én nieuws én recensies, én praktische suggesties voor het onderwijs, én interviews én kritische beschouwingen, én een bijpassende website. Niet academisch, vooral mikkend op een publiek dat beroepshalve met jeugdliteratuur werkt.

Nu zou dat dus gaan verdwijnen?
Volgens mij hoeft dat niet. De koppen moeten maar eens bij elkaar worden gestoken. Wat ik hoop is: wordt vervolgd. Het eerste telefoontje dienaangaande kreeg ik vanmorgen al.
Wel is me duidelijk dat een vervolg-Leesgoed er anders zou moeten uitzien als nu, om kosten en baten in evenwicht te houden.

NB. Mij als 'gewone' abonnee bereikte de brief 29 september:


Interessante mededeling: 'NBD Biblion is druk bezig te bekijken of het opgebouwde archief op andere manieren ontsloten kan worden. De aanwezige content is nog steeds interessant en relevant voor mensen die werken met of interesse hebben in jeugdliteratuur.'
Dat kan ik beamen, met dank namens de redactie voor het compliment, maar die relevantie neemt rap af als je die inhoud niet aanvult met recent materiaal. De huidige website van Leesgoed levert daarvan het bewijs.
In mijn laatste jaren als hoofdredacteur annex adjunct-uitgever bij Biblion Uitgeverij was ik al bezig plannen hiertoe te formuleren. Die zijn helaas nooit uitgevoerd. Ze behelsden onder meer een verschuiving van recensies, Boekidee en nieuws naar de website, de recensies en Boekidee alleen toegankelijk voor abonnees. Uiteindelijk zouden alleen artikelen (ook) nog in druk verschijnen - bijna iedereen heeft de ervaring dat artikelen van een goed opgemaakt en gedrukt blad lezen prettiger is dan van scherm lezen.

(*) De enorme collectie kinderboeken van Boek en Jeugd ging naar het Letterkundig Museum, en vervolgens naar de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, waar de boeken als erfgoed in zeer goede handen zijn. Maar de KB is (nog?) niet te vergelijken met (bijvoorbeeld) de Bibliothèque Nationale de France, waar het Boek en Jeugd van Frankrijk, la Joie par les Livres, uiteindelijk terechtkwam, compleet met het gerenommeerde tijdschrift La revue des livres pour enfants.




2 opmerkingen:

  1. Even het germanisme in de tekst daargelaten snap ik de strekking van deze blog niet helemaal...

    Volgens mij hoort een dergelijk produkt thuis bij bijvoorbeeld het VOB.

    Maar aangezien dergelijke organisaties niet in Leesgoed geïnteresseerd zijn kun je grote vraagtekens plaatsen bij het bestaansrecht.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Germanisme?
      Vragen bij 'het bestaansrecht' zijn lastig te beantwoorden.

      Ik vind het jammer dat Leesgoed verdwijnt, dat moge duidelijk zijn, en volgens mij zijn er voldoende mensen geïnteresseerd in kinderboeken om het voort te zetten, zij het dat volgens mij de redactionele formule veranderd zou moeten worden.

      Verwijderen