Het is een uitspraak om te omlijsten, gedaan door een personage in deel 2 van Onmogelijke wezens, een reeks romans van Katherine Rundell. Hij werd geciteerd in een interview met Katherine Rundell door Wieteke van Zeil in de Volkskrant 29-11-2025, ter gelegenheid van de verschijning in Nederlandse vertaling van deel 2, De vergiftigde koning, en het nieuws dat de reeks verfilmd zal gaan worden.
Omlijsten? Opmerkelijk inzicht?
Ach nee, geen nieuw inzicht. Het zo'n waarheid van alle tijden, maar wel een die nogal eens op de achtergrond raakt. Vandaar...
Ik citeer:
De dreiging van vernietiging is steeds aanwezig. In deel twee zegt een van de personages: ‘De mens is niet te vertrouwen met bulken goud. Het vergiftigt hem.’ Hoe politiek is deze serie?
‘Heel. In Engeland is het woord ‘politiek’ soms een belediging, maar ik denk juist dat we meer politiek nodig hebben. Op zijn best komt politiek neer op het groepsgewijs oplossen van de grootste problemen van de mensheid, zonder geweld. In al mijn boeken zitten personages die zich verenigen om iets te fiksen.’
‘Heel. In Engeland is het woord ‘politiek’ soms een belediging, maar ik denk juist dat we meer politiek nodig hebben. Op zijn best komt politiek neer op het groepsgewijs oplossen van de grootste problemen van de mensheid, zonder geweld. In al mijn boeken zitten personages die zich verenigen om iets te fiksen.’
Katherine Rundell schrijft voor alle leeftijden en al een hele tijd, o schaamte van de recensent, ligt er een boekje klaar om besproken te worden, Waarom je kinderboeken moet lezen (2025), vertaling van Why You Should Read Children’s
Books, Even Though You Are So Old and Wise (2019). Een mooi pleidooi voor jeugdliteratuur, dat ook in dit interview langskomt.
Rundell groeide op in Engeland, vanaf haar 8e in Zimbabwe en vanaf haar 14e in Brussel, waar ze niet helemaal kon aarden op school en daarom veel ging lezen.
De overgang naar Brussel zal een verrassing zijn geweest.
‘Ja, daarom zit er in elk van mijn boeken wel een grap over België. België heeft fantastische architectuur, heerlijk eten en een sterke burgerlijke moraal – dingen die totaal niet interessant zijn voor een tiener. Ik voelde me verslagen. Het was ook de eerste keer dat ik in aanraking kwam met westerse pubercultuur, die ik moeilijk te begrijpen vond. Ik zat op een internationale school met veel rijke leerlingen, waar cool en cynisch zijn de norm was en geld belangrijker dan moraal. Het zal je niet verbazen dat ik vluchtte in boeken.’
Welke boeken hielden u overeind?
‘Ik sprong van Aldus sprak Zarathoestra van Nietzsche naar Jane Austen en Camus, ik las dikke 19de-eeuwse Anthony Trollope-romans en wisselde dat alles af met Beertje Paddington en jeugdromans. De eerste herinnering aan een eigen ontdekking was Nabokov.’
Wat doen de boeken van Nabokov met een tiener?
‘Mijn favoriet was Bleek vuur (1962), en ik denk dat het zit in de eenvoudige aanname van gelijkwaardigheid met de lezer. Nabokov gaat ervan uit dat je jezelf naar zijn niveau trekt, dat je de grappen gaat begrijpen en doorziet wat personages zeggen en wat er eigenlijk gebeurt. Als kind haatte ik het om neerbuigend behandeld te worden, meer dan wat ook, en ik merkte dat Nabokov de lezer aansprak op diens emotionele intelligentie. Kinderen hebben misschien nog geen kennis, maar wel intelligentie, dat hebben volwassenen niet altijd door.’
‘Ja, daarom zit er in elk van mijn boeken wel een grap over België. België heeft fantastische architectuur, heerlijk eten en een sterke burgerlijke moraal – dingen die totaal niet interessant zijn voor een tiener. Ik voelde me verslagen. Het was ook de eerste keer dat ik in aanraking kwam met westerse pubercultuur, die ik moeilijk te begrijpen vond. Ik zat op een internationale school met veel rijke leerlingen, waar cool en cynisch zijn de norm was en geld belangrijker dan moraal. Het zal je niet verbazen dat ik vluchtte in boeken.’
Welke boeken hielden u overeind?
‘Ik sprong van Aldus sprak Zarathoestra van Nietzsche naar Jane Austen en Camus, ik las dikke 19de-eeuwse Anthony Trollope-romans en wisselde dat alles af met Beertje Paddington en jeugdromans. De eerste herinnering aan een eigen ontdekking was Nabokov.’
Wat doen de boeken van Nabokov met een tiener?
‘Mijn favoriet was Bleek vuur (1962), en ik denk dat het zit in de eenvoudige aanname van gelijkwaardigheid met de lezer. Nabokov gaat ervan uit dat je jezelf naar zijn niveau trekt, dat je de grappen gaat begrijpen en doorziet wat personages zeggen en wat er eigenlijk gebeurt. Als kind haatte ik het om neerbuigend behandeld te worden, meer dan wat ook, en ik merkte dat Nabokov de lezer aansprak op diens emotionele intelligentie. Kinderen hebben misschien nog geen kennis, maar wel intelligentie, dat hebben volwassenen niet altijd door.’
Ook een om te omlijsten, die laatste uitspraak.
Nog één citaat:
In de meeste van uw boeken komen er behoorlijk volwassen problemen op de jonge personages af: lijden, wreedheid, corruptie, onrecht, sadisme. Hoeveel van de echtewereldproblemen kun je in een kinderboek stoppen?
‘Ik denk hier veel over na. Want ik wil waarachtig zijn en kinderen ook niet overweldigen. Maar we moeten kinderen niet onderschatten. Ze denken tóch wel na over de wreedheden in de wereld, ze worden er op allerlei manieren aan blootgesteld.
‘Ik denk hier veel over na. Want ik wil waarachtig zijn en kinderen ook niet overweldigen. Maar we moeten kinderen niet onderschatten. Ze denken tóch wel na over de wreedheden in de wereld, ze worden er op allerlei manieren aan blootgesteld.
Deels neem ik het mee in mijn boeken omdat ik zelf verlies heb meegemaakt. Mijn pleegzus Alison stierf toen ik 10 was, zij was 16. Ze was een jaar ziek en het was verwoestend, ik heb moeten leren uit dat verdriet te kruipen. Sommige kinderen hebben zelf verlies en leed meegemaakt, sommige hebben reële angst om het mee te maken.'
‘Boeken kunnen hoop bieden. Geen kleinzielige of neerbuigende woorden, maar robuuste hoop die weerbaar maakt en de belofte biedt dat er aan de achterkant van diep verdriet ook weer schoonheid en vreugde kan wachten.’
‘Boeken kunnen hoop bieden. Geen kleinzielige of neerbuigende woorden, maar robuuste hoop die weerbaar maakt en de belofte biedt dat er aan de achterkant van diep verdriet ook weer schoonheid en vreugde kan wachten.’
Waarvan akte.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten