Op woensdag 18 januari vond in Theaters Tilburg het 26e symposium over jeugdliteratuur plaats van Tilburg University. Men was wegens verbouwing aan de universiteit uitgeweken naar de schouwburg. Er waren bij aanvang ongeveer 200 mensen, veel te weinig om de grote schouwburgzaal te vullen. Gelukkig was de belichting zo geregeld dat het misschien op het podium nog wat leek. Zie bijvoorbeeld deze (slechte, sorry) foto:
Wim Hofman (de man die met wat goede wil achter het spreekgestoelte te zien is) begon en eindigde met echte Hofman-helden, hoewel gecreëerd door Edward Lear, de Jumblies, ofwel de Haspels, die in een zeef te zee gingen.
Maar eerst Echte Helden. Die waren vastberaden, onverschrokken, standvastig, vasthoudend, moedig, dapper, enzovoort - Wim Hofman had uit diverse bronnen een verzameling epitheta opgedoken. Voorbeelden gaf-ie ook, niet toevallig bijna allemaal uit Vlissingen en niet alleen Michiel de Ruyter.
Wat ze niet waren: bescheiden, eerlijk, voorzichtig, nederig, onbaatzuchtig, gereserveerd, en zo nog wat deugden van mensen die, aldus Hofman, 'stilletjes in het stof van de geschiedenis verdwenen'. 'Voor hen geen standbeeld of praalgraf.' Eigenlijk zijn er twee rijtjes deugden: die van de ridder, en die van de wijze.
Na WO II is het beeld wat gekanteld. Men gaat niet meer 'voor vorst en vaderland', zoals de helden voor wie die praalgraven en standbeelden zijn gemaakt, maar voor genot en gewin, en in het kader van de consumptiemaatschappij wordt dat als deugd beschouwd. Veel van de oude heldendeugden worden nu geassocieerd met macho's en hooligans, slechts achter het scherm van het war game kan men zich nog even oude held wanen.
Na deze inleiding, hier wellicht wat kort door de bocht samengevat, kon men kiezen uit vijf 'thema's', met ieder drie lezingen. Ik kon mij niet opdelen, dus van de vijftien (min een, wegens ziekte) lezingen heb ik er drie bijgewoond.
Floortje Zwigtman (alias van Andrea Oostdijk) pakte onbedoeld Wim Hofmans heldendraad op met haar vertoog over 'de zwarte kant van boekenhelden'. Want na een zeer onderhoudende omzwerving over o.a. oude leeservaringen (steeds teleurgesteld: waarom werkte het leven niet als in de verhalen die ze las?), Melvin Burgess (antiheld Gemma, in Junk), en de redders van de wereld (er zijn er veel te veel van in boeken) kwam ze terecht bij ware held Sam, in The Lord of the Rings. Want Sam weet, anders dan Frodo, de verleiding van de Ring te weerstaan, door het besef van zijn beperkingen.
Daarvóór hoorde ik Annette de Bruijn een pleidooi houden voor 'de zin van onzin', ofwel hoe je met de prachtige nonsens-verzen van Annie M.G. Schmidt iets zinnigs in het leesonderwijs kan doen, welke plek dit werk inneemt in de traditie van nonsens-poëzie. De bedoeling was ook iets te zeggen welke relatie het heeft met mondeling overgeleverde poëzie, maar dat kwam niet helemaal uit de verf.
En Farriba Schulz (Humboldt Universität) zag ik plaatjes tonen uit prentenboeken die met hulp van de computer tot stand kwamen. Leuke plaatjes (o.a. uit werk van Katje Kamm, Lauren Child, Blexbolex en Wouter van Reek), maar ze was slecht verstaanbaar en weinig systematisch, vond ik.
Gelukkig komt er voor de deelnemers nog een bundel waarin alle bijdragen zijn opgenomen.
Dan was er ook nog wat muziek te beluisteren: de vrolijke liedjes van Erik van Os en Paracetamol, en Sandra Coelers, de laatste als omlijsting van Herman (vader, echtgenoot) en Marieke (dochter) Coenen, die vertelden hoe De groene pompoen tot stand kwam.
Borrel na, altijd prettig om mensen te spreken.
Zo hoorde ik dat men zich bij IBBY Nederland zorgen maakt om Literatuur zonder leeftijd. Zorgen die ik daags daarop bevestigd vond in de meest recente nieuwsbrief van IBBY Nederland en die ook IBBY Nederland betreffen.
Wat IBBY betreft, meldde men blij te zijn dat het Nederlands Letterenfonds 'voor 2011 en 2012' de internationale contributie van de Nederlandse sectie wil betalen. Het zou evenwel te gek voor woorden zijn als in 2013 moest blijken dat die contributie niet betaald kan worden. Het gaat om een nuttige internationale organisatie, waarvan ook secties uit landen als Bolivia, Chili, Cuba, Ghana, Haïti, Letland, Libanon, Maleisië, Nepal, Portugal, Servië, Slovenië en Venezuela lid zijn, naast buren als België, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk e.d. En Nederland, nog altijd een van de rijkste landen ter wereld, zou geen contributie kunnen opbrengen?
Wat betreft LZL: het kost teveel. Dat kan ik mij voorstellen. De vier- à vijfhonderd abonnees op dit periodiek-in-boekvorm zijn met te weinig om de kosten op te brengen. Er moeten dus abonnees bij. Wie eens zo'n aflevering wil lezen, ' Afleveringen uit 2009 en eerdere jaargangen (voor zover nog beschikbaar) zijn voor 5 euro verkrijgbaar bij het IBBY-secretariaat.' Maar daarnaast zal er structureel iets moeten veranderen, denk ik.
Al met al ziet het tijdschriftenlandschap rond de jeugdliteratuur er tamelijk somber uit. Voortzetting LZL in 2013 onzeker, voortzetting Leesgoed idem, Jeugdliteratuur in praktijk verdwenen, in 2010 Leeskraam verdwenen... Er blijven naast (hoe lang?) het recensietijdschrift De Leeswelp enkel websites over, waarvan de nieuwsbron bij uitstek, Leesplein, voor 100 % gesubsidieerd wordt - en dat biedt tegenwoordig geen zicht op continuïteit.
Nog even en de kinderboekmensen kunnen zich voelen als de Haspels die in een zeef ter zee gingen.
Zie ook: Helden, idolen en iconen 2 (bespreking LZL 86), en Helden, idolen en iconen (1) (aankondiging symp.).
Wim Hofman (de man die met wat goede wil achter het spreekgestoelte te zien is) begon en eindigde met echte Hofman-helden, hoewel gecreëerd door Edward Lear, de Jumblies, ofwel de Haspels, die in een zeef te zee gingen.
Maar eerst Echte Helden. Die waren vastberaden, onverschrokken, standvastig, vasthoudend, moedig, dapper, enzovoort - Wim Hofman had uit diverse bronnen een verzameling epitheta opgedoken. Voorbeelden gaf-ie ook, niet toevallig bijna allemaal uit Vlissingen en niet alleen Michiel de Ruyter.
Wat ze niet waren: bescheiden, eerlijk, voorzichtig, nederig, onbaatzuchtig, gereserveerd, en zo nog wat deugden van mensen die, aldus Hofman, 'stilletjes in het stof van de geschiedenis verdwenen'. 'Voor hen geen standbeeld of praalgraf.' Eigenlijk zijn er twee rijtjes deugden: die van de ridder, en die van de wijze.
Na WO II is het beeld wat gekanteld. Men gaat niet meer 'voor vorst en vaderland', zoals de helden voor wie die praalgraven en standbeelden zijn gemaakt, maar voor genot en gewin, en in het kader van de consumptiemaatschappij wordt dat als deugd beschouwd. Veel van de oude heldendeugden worden nu geassocieerd met macho's en hooligans, slechts achter het scherm van het war game kan men zich nog even oude held wanen.
Na deze inleiding, hier wellicht wat kort door de bocht samengevat, kon men kiezen uit vijf 'thema's', met ieder drie lezingen. Ik kon mij niet opdelen, dus van de vijftien (min een, wegens ziekte) lezingen heb ik er drie bijgewoond.
Floortje Zwigtman (alias van Andrea Oostdijk) pakte onbedoeld Wim Hofmans heldendraad op met haar vertoog over 'de zwarte kant van boekenhelden'. Want na een zeer onderhoudende omzwerving over o.a. oude leeservaringen (steeds teleurgesteld: waarom werkte het leven niet als in de verhalen die ze las?), Melvin Burgess (antiheld Gemma, in Junk), en de redders van de wereld (er zijn er veel te veel van in boeken) kwam ze terecht bij ware held Sam, in The Lord of the Rings. Want Sam weet, anders dan Frodo, de verleiding van de Ring te weerstaan, door het besef van zijn beperkingen.
Daarvóór hoorde ik Annette de Bruijn een pleidooi houden voor 'de zin van onzin', ofwel hoe je met de prachtige nonsens-verzen van Annie M.G. Schmidt iets zinnigs in het leesonderwijs kan doen, welke plek dit werk inneemt in de traditie van nonsens-poëzie. De bedoeling was ook iets te zeggen welke relatie het heeft met mondeling overgeleverde poëzie, maar dat kwam niet helemaal uit de verf.
En Farriba Schulz (Humboldt Universität) zag ik plaatjes tonen uit prentenboeken die met hulp van de computer tot stand kwamen. Leuke plaatjes (o.a. uit werk van Katje Kamm, Lauren Child, Blexbolex en Wouter van Reek), maar ze was slecht verstaanbaar en weinig systematisch, vond ik.
Gelukkig komt er voor de deelnemers nog een bundel waarin alle bijdragen zijn opgenomen.
Dan was er ook nog wat muziek te beluisteren: de vrolijke liedjes van Erik van Os en Paracetamol, en Sandra Coelers, de laatste als omlijsting van Herman (vader, echtgenoot) en Marieke (dochter) Coenen, die vertelden hoe De groene pompoen tot stand kwam.
Borrel na, altijd prettig om mensen te spreken.
Zo hoorde ik dat men zich bij IBBY Nederland zorgen maakt om Literatuur zonder leeftijd. Zorgen die ik daags daarop bevestigd vond in de meest recente nieuwsbrief van IBBY Nederland en die ook IBBY Nederland betreffen.
Wat IBBY betreft, meldde men blij te zijn dat het Nederlands Letterenfonds 'voor 2011 en 2012' de internationale contributie van de Nederlandse sectie wil betalen. Het zou evenwel te gek voor woorden zijn als in 2013 moest blijken dat die contributie niet betaald kan worden. Het gaat om een nuttige internationale organisatie, waarvan ook secties uit landen als Bolivia, Chili, Cuba, Ghana, Haïti, Letland, Libanon, Maleisië, Nepal, Portugal, Servië, Slovenië en Venezuela lid zijn, naast buren als België, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk e.d. En Nederland, nog altijd een van de rijkste landen ter wereld, zou geen contributie kunnen opbrengen?
Wat betreft LZL: het kost teveel. Dat kan ik mij voorstellen. De vier- à vijfhonderd abonnees op dit periodiek-in-boekvorm zijn met te weinig om de kosten op te brengen. Er moeten dus abonnees bij. Wie eens zo'n aflevering wil lezen, ' Afleveringen uit 2009 en eerdere jaargangen (voor zover nog beschikbaar) zijn voor 5 euro verkrijgbaar bij het IBBY-secretariaat.' Maar daarnaast zal er structureel iets moeten veranderen, denk ik.
Al met al ziet het tijdschriftenlandschap rond de jeugdliteratuur er tamelijk somber uit. Voortzetting LZL in 2013 onzeker, voortzetting Leesgoed idem, Jeugdliteratuur in praktijk verdwenen, in 2010 Leeskraam verdwenen... Er blijven naast (hoe lang?) het recensietijdschrift De Leeswelp enkel websites over, waarvan de nieuwsbron bij uitstek, Leesplein, voor 100 % gesubsidieerd wordt - en dat biedt tegenwoordig geen zicht op continuïteit.
Nog even en de kinderboekmensen kunnen zich voelen als de Haspels die in een zeef ter zee gingen.
Zie ook: Helden, idolen en iconen 2 (bespreking LZL 86), en Helden, idolen en iconen (1) (aankondiging symp.).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten