Vensters op de canon

Oktober 2006 werd in Nederland 'de canon' gelanceerd. De Canon van Nederland. Het bleek te gaan om vijftig items uit de geschiedenis van Nederland die iedereen zou moeten kennen. Per augustus 2010 zijn deze 'vensters' dan ook opgenomen in de 'kerndoelen' van het Nederlands basisonderwijs. Van de Hunebedden tot Europa, bij welk laatste item de euro staat afgebeeld. Annie M.G. Schmidt is ook een item en deelt als auteur die eer met Erasmus, Christiaan Huygens, Spinoza en Anne Frank.
De eerste drie bestonden toen Nederland nog niet bestond, wel kenden Huygens en Spinoza de Republiek der Verenigde Provinciën ofwel de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Die canon, opgesteld door een commissie onder leiding van Frits van Oostrom, deed veel stop opwaaien. Men miste van alles en vond van alles te veel of te weinig, zoals dat overigens vaak gaat met onderwijsmateriaal. Ik ga daar niet op in.

Op 14 januari 2009 werd in de Universiteit van Tilburg een symposium gehouden onder de titel Vensters op de canon, heden en verleden in (jeugd)literatuur en musea. Abonnees van Leesgoed vinden (na inlog) op die website nog een verslag door Inger Bos en Karen Ghonem-Woets m.m.v. Willemijn Geijtenbeek (vmbo) en Herman Verschuren (basisonderwijs).

December 2010 verscheen bij de UvT de gelijknamige symposiumbundel, samengesteld door Helma van Lierop-Debrauwer (zie ook een interview) en Toin Duijx.
Ik denk dat ik me er even voor moet zetten om dit boek helemaal te lezen, zelfs al heb ik slechts een deel van de lezingen meegemaakt. De verzameling lezingen vormen geen retorisch geheel, hier wreekt zich de op zich praktische indeling van het symposium in 'stromen': men kon afgezien van inleiding en openingslezing kiezen tussen vijf lezingencycli, verdeeld over het 'veld': kleuteronderwijs, basisonderwijs e.d. (Het programma ontbreekt in het boek, maar ik vond het hier terug..) Daardoor is er voor ieder wel wat van zijn gading, maar is het nog een opgave om het hele boek te lezen.
Aanraders vind ik de openingslezing van Herman Pleij en de slotlezing van Ted van Lieshout.
Ik citeer de titel en de twee openingszinnen van Herman Pleij:

Wat moet het kinderboek met de canon?
Niets. Van meet af aan is het kinderboek ondergeschikt gemaakt aan dubieus moralisme van ouderen.

Dat nodigt natuurlijk wel uit tot verder lezen!

Zeer onderhoudend vind ik ook 'Kent u dit plaatje? Een canon van illustraties in jeugdboeken' van Margreet van Wijk-Sluyterman, die speciaal voor dit hoofdstuk nog wat onderzoek verrichtte.
Onderhoudend en tot nadenken stemmend vind ik eveneens '1600 Slag bij Nieuwpoort, een reis door de stad en door de tijd' van Jan Paul Schutten en 'Er was eens... soedah laat maar, zo lang geleden ja' van Robin Raven. Waarmee ik de rest niet wil afdoen als niet ter zake doend - maar niet allemaal achter elkaar lezen.

De bundel telt 168 pagina's en is te bestellen in de boekwinkel: ISBN 978 94 6167 003 8.