Zoeken in deze blog

maandag 16 maart 2015

Kruistocht in spijkerbroek

Deze recensie van Kruistocht in spijkerbroek door Sylvia Witteman is te leuk om hem in de papierbak te laten verdwijnen, vooral voor wie niet geabonneerd is op de Volkskrant, waarin-ie op 14 maart 2015 verscheen. Wat zou Thea Beckman ervan gevonden hebben?



' Mijn dertienjarige zoon moet van school af en toe boeken lezen.
Telkens weer schuif ik hem dan vergeefs Kruistocht ín spijkerbroek onder ogen, het exemplaar dat ik in 1975 ontvreemdde uit de Openbare Bibliotheek Bloemendaal, niet uit puberale kleptomanie, maar omdat ik zeker wist dat niemand op de hele wereld (of althans, in de hele Openbare Bibliotheek (Bloemendaal) zo veel van dat boek hield als ik.
... en dit’, zei dr. Simiak, ‘is dan de materietransmitter.’ Wat daar in die eerste zin niet allemaal besloten lag, als je het boek eenmaal kende! Je zou zelfs nu, veertig jaar na dato, dat hele internet willen afstaan in ruil voor één zo’n materie-transmitter, de deus ex machina die de halve Middeleeuwen voor je afdraait door de ogen van Dolf Wega, scholier uit Amstelveen, met zijn goeiige vetkrijtjes, zijn zakmes en zijn ‘gevoerde windjack’.
Die Dolf toch, uit 1973. Hij wou alleen even een riddertoernooi zien in 1212 en dan lekker weer naar huis, maar zo gaan die dingen niet. In plaats daarvan komt hij in een kinderkruistocht terecht, een soort IS avant la lettre voor de rijpere christelijke jeugd, maar dan hongerig, ziek en slecht georganiseerd.

Nou, daar kan Dolf wel wat aan doen, want hij bezit een polshorloge en natuurlijk leiderschap. Bovendien heeft hij allerlei nuttige 2oe-eeuwse kennis paraat, namelijk hoe je buskruit maakt, dat fruit gezond is en roodvonk (‘de scharlaken dood’) besmettelijk. Zo knapt de kinderschare al gauw op, en met een flinke scheut Kraft durch Freude helpt Dolf de hele bende zingend langs allerlei akelige bergkammen en vijandige stadsmuren. Kinderen zijn dol op een beetje vrolijk fascisme, dat is van alle tijden.
So far so good, maar wat voeren die twee monniken, Dom Johannes en Dom Anselmus, in hun schild? Niet veel goeds, zoveel is zeker. Ze beschuldigen Dolf van ketterij en hekserij, wat hem op menig heikel momentje komt te staan. Maar hij is handig en slim (en sterk en lang en knap en blond en gebruind) dus hij redt zichzelf en een heleboel onnozele kindertjes voortdurend van diverse wisse doden. Behalve kleine koning Carolus dan, ach, arme Carolus, met zijn hermelijnen mantel...

Dom Johannes blijkt uiteindelijk een zwakke meeloper die tot inkeer komt, maar die enge Anselmus houdt zijn smerige plannetje vol: hij wil de (inmiddels óók sterke, slimme, gebruinde, et cetera) kinderen verkopen als slaven. De schoft. Maar hij krijgt zijn trekken thuis en sterft een ellendige dood. Door een menigte aan stukjes gescheurd, net als Jean-Baptiste Grenouille in Süsskinds Das Parfum! Dat lijkt me trouwens niet eenvoudig, iemand met je blote handen aan stukjes scheuren. Dat lukt met een forse karbonade niet eens.
Ten slotte wil Dolf, nog steeds in diezelfde spijkerbroek (dat was toch een héél andere
kwaliteit dan tegenwoordig, in de jaren zeventig!) wel weer eens naar zijn moeder. En hee, wat ligt daarvoor een raar aluminium doosje op straat? Komt dat soms uit de toekomst?
Jawel, jawel... *poef!*
Het mes viel uit zijn krachteloze hand en bleef trillend in de vloer steken. Rudolf van Amstelveen was teruggekeerd in zijn eigen eeuw.
Nee, zulke boeken maken ze niet meer.  '

Dat laatste laat ik geheel voor rekening van Sylvia Witteman. Ik raad haar van harte aan nog eens naar de bibliotheek te gaan en voor haar zoon wat recenter leesgoed te selecteren. Er is genoeg.

Thea Beckman werd heel populair, o.a. door dit boek, dat ook nog eens werd verfilmd, met een verhaal dat op onderdelen verschilt van dat van Beckman.
Recensenten hadden soms moeite met haar uitleggerige stijl - en van de weeromstuit had Beckman moeite met die recensenten.
Ik vermoed dat Sylvia Wittemans vrolijke recensie haar in verwarring zou hebben gebracht.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten