Dat lukt niet iedereen even makkelijk, dat is algemeen bekend. In Nederland kun je zelfs vergoedingen van verzekeraars krijgen voor hulp bij dyslexie, zie bv. hier. (Hoewel het, naar ik begreep, nog maar de vraag is of dat in 2015 ook nog zo is. Er gaat van alles op de schop in de gezondheidszorg. Zie ook hier.)
Voor wie veel en makkelijk leest is het soms lastig om je te verplaatsen in iemand met ernstige leesproblemen (de term van Aryan van der Ley, een van Nederlands bekendste deskundigen op dit gebied, die in 1983 een boek met die titel schreef).
Een goede methode is een reis naar landen als Griekenland of Rusland, met als overtreffende trap Armenië, Georgië, Iran, China, Japan of een van de vele andere landen waar men niet het Latijnse alfabet gebruikt.
Neem Grieks. Wat zou hier staan:
Zelfs met het Engelse onderschrift op deze steen...
... ben je nog niet in staat om de tekst uit te spreken. Hooguit weet je nu dat het Hellenistische huizen betekent. Maar echt lezen gaat pas met enige kennis van het Griekse alfabet.
En daar sta je dan, prille kennis in het hoofd of een lijstje letters in de hand, spellend te lezen. E-ll-e-n-i-s-t-i-k-o-s i-k-i-e-s. Zo moet het begonnen zijn, leren lezen, zo heb ik ook leren lezen. Mijn moeder vertelde vaak de anekdote dat ze langs de winkels fietste met mij (6 jaar) achterop, en dan achter haar langzaam hoorde spellen: D-e G-r-u-f-t-e-r, degrufter, ja, want de y kende ik nog niet. De Gruyter (levensmiddelen, allang verdwenen) had een opvallend opschrift op de gevel, vandaar.
Nu lijken Griekse en ook Russische letters nog een beetje op Latijnse letters.
Zoiets:
Богородице Дево, радуйся,
благодатная Марие, Господь с тобою.
is niet te lezen als je het Cyrillisch alfabet niet kent, maar je zou kunnen gissen dat het over Marie gaat.
Inderdaad: het zijn de eerste regels van het Ave Maria op Orthodoxe wijze.
Maar wat staat hier bijvoorbeeld:
Daar kwam ik in dit geval alleen achter door de Engelse tekst:
En toen kon ik het nog niet verklanken.
Zo leerde ik ook weer wat radend lezen is, om de context te gebruiken.
Want wat Ինտերնետ was leerde ik alleen doordat het vaak in grote letters boven een internetcafé stond. Inderdaad, internet. (Ja, nu hoop ik maar dat je browser die Armeense letters correct weergeeft.) En dan maar spellen en zo proberen die letters te herkennen en te onthouden.
Enfin, zo ongeveer moet ook kunstenaar David Nuur zich gevoeld hebben, van wie tot en met 26 januari 2014 een tentoonstelling in het Maastrichtse Bonnefantenmuseum te zien is. Ter gelegenheid van die tentoonstelling ontwierp hij ook een alfabet, Dislectika. Hoelang die website online is weet ik niet, ik hoop langer dan de tentoonstelling duurt. Het is een weergave van zijn worsteling met letters.
Dat begint bijvoorbeeld zo:
... maar kan zo eindigen:
Zie de oproep:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten