Dagelijks lezen we over 'de crisis': schulden die niet afbetaald kunnen worden, leningen die te duur worden voor regeringen, bankiers die zich verrijken, politici die zwalken, enzovoort. Krijgen onze kinderen daar iets van mee? Hoe leggen we uit wat er aan de hand is als we het zelf nauwelijks kunnen bevatten?
Wat leren onze kinderen eigenlijk over economie?
In Jeugdbieb kun je zoeken in tal van categorieën, waaronder natuur, landen en geschiedenis - maar niet op economie. Je kan het wel als trefwoord gebruiken, maar wordt dan doorgestuurd naar landen-info. Bij 'actueel nieuws' staat niets over geld of schuldencrisis. Wel een link naar het Jeugdjournaal.
Ook daar ogenschijnlijk niets, zelfs niet in de Top-10 nieuws van juli 2011, evenmin in de Toptienen van maart t/m juni 2011 en die van heel 2010. Justin Bieber lijkt belangrijker dan de schuldencrisis.
Maar wacht, op 15 april 2009 was er wel een item, zie hier, en in het spoor daarvan een lijstje filmpjes. Van sommige zullen kinderen wel wat wijzer zijn geworden: met name in 2008 vond ik aardige stukjes uitleg. Het blijft wel tamelijk onschuldig, geen woord over inhaligheid en bluf. Over Griekenland vond ik bijvoorbeeld het volgende tekstje:
Tja. Griekenland gered...
In het voortgezet onderwijs wordt les in economie gegeven. Geen idee of daar heldere uitleg plaatsvindt. De 'methode' zal er niets over bevatten, neem ik aan. Die leidt tot brave webquests als deze. Uitleg ligt op de weg van de docent.
Zijn er goede kinderboeken over economie?
Op Leesplein kun je op van alles zoeken, maar niet op economie. Wel op Europa en de euro, maar dat levert vooral fictie op en geen echte uitleg van wat er mis kan gaan. Wie weet komt Spreken we in Europa straks allemaal Europees? en andere vragen van kinderen aan de Europese Unie iets in de richting. Dat boek is van Bas van Lier en die heeft al eerder over geldzaken voor kinderen geschreven: Het geldboek voor kinderen (Ploegsma, 1998). Dat werd positief besproken, herinner ik me. Niet meer in de handel, wel tweedehands te koop.
Boek en Jeugd dan? Een lange lijst trefwoorden, zonder economie of geld. Boekenzoeker? Als je op geld zoekt bij 8-12 jaar, krijg je Mijn opa de bankrover van Sjoerd Kuyper (Lemniscaat, 2011). Vast een zeer onderhoudend verhaal, maar of je daaruit iets leert over de schuldencrisis... Er blijkt in ieder geval uit dat de Boekenzoeker nog wordt bijgehouden. Bij 12+ krijg ik onder meer Miljoenen van Frank Cottrell Boyce (Van Goor, 2004). Hoofdpersoon Damian vindt een zak met een miljoen Britse pond, enkele dagen voor die ongeldig wordt doordat men op de euro overgaat. Vast ook heel onderhoudend...
Ook maar eens gegoogled op 'kinderboeken over economie'. Gevonden:
- Kinderboek Wat kost dat?! van uitgeverij Inmerc en 'de Kinderuniversiteit' van Tilburg, 2008. 'Geschikt voor kinderen vanaf tien jaar.' Verrassing. Ik ken het niet. Tekst Marga van Zundert, Irene Herbers, Ilse Vossen e.a., ills. Helen van Vliet.
- Hallo, wie ben jij? Ik ben Pjotr van ex-bankier Peter Bresser. De hit kwam door dat bankier, geloof ik, want het boek gaat niet over economie maar over adoptie.
- Latur, nee nu!, uitgegeven door het Spoorwegpensioenfonds, zie Nu-persbericht (2003). 'Kinderen vanaf tien jaar voorlichten over pensioenen.' Opdrachtgever: een pensioenfonds. Ik ervaar wantrouwen, maar sluit niet uit dat hierin iets wordt uitgelegd over de opbouw van ons pensioen. Alleen niet over waar dat mis kan gaan, denk ik.
- Bol.com kwam met het 'klassieke kinderboek' Atlas Shrugged van Ayn Rand. Geen kinderboek, dacht ik - om het daar maar bij te laten. Curieus dat dat tevoorschijn komt.
Blijft op kinderboekgebied nog een grote zoekmachine over: Jeugdbib. Daarin op geld gezocht en zie, deze zoekmachine begrijpt wat ik zoek, 138 terzake doende titels voor kinderen, gerangschikt op relevantie. Dat geldt ook voor zoeken op economie: 40 titels.
Er zitten wel erg oude uitgaven bij, bijvoorbeeld het deeltje Geld uit de Mini-Informatie van De Ruiter, 1987 naast de herziene editie (door Marja Baeten) uit 2005.
Maar toch, na hulde voor Jeugdbib, een klein lijstje:
Geld: feiten, meningen, ervaringen / Jos van Hest (Kwintessens, 2004).
Geld telt! / Karel Verleyen ; ills. Jan Jutte (Davidsfonds/Biblion, 2003.) (Ja, dat had ik me moeten herinneren, heb ik zelf mee uitgegeven; hier een recensie.)
Je geld of je leven / Alvin Hall (Lannoo, 2008). (Voor 7+ , de Britse uitgave is Show Me The Money, niet te verwarren met Your Money or Your Life, voor volwassenen.)
Survivalgids geld / Caja Cazemier; ill. Julius Ros (Ploegsma, 2005). Vooral een praktisch boek voor tieners, gaat niet echt over de grote wereld, geloof ik.
Felix en het grote geld : roman over rijk worden en andere belangrijke zaken / Nikolaus Piper (Bakker, 1999), voor 14+. (Oorspr.: Felix und das liebe Geld : vom Reichwerden und anderen wichtigen Dingen.)
Dezelfde Nikolaus Piper die ook Geschichte der Wirtschaft schreef (Beltz & Gelberg, 2002). Veelgeprezen boek, lag nog lang op mijn uitgeversplank om eventueel te laten vertalen. Kostte teveel, ging niet door, jammer. Dat boek vertrekt echt van de allereerste ruilhandel tot in het heden en is een van de beste boeken over economie voor kinderen (12+) die ik ken.
Ruben Mooijman met een reeks artikelen voor 12+ in het tijdschrift iD (Averbode):
- 'Geld is een afspraak', Jrg. 14 (2008/2009), nr. 1, p. 25-26
- 'Foefelen met zwart geld', Id Bis, Jrg. 12 (2006/2007) nr. 6, p. 22-23
- 'Het klavertjevier van de economie', Jrg. 11 (2005/2006) nr. 3, p. 11-13.
Ja, ze zijn er dus. Maar nu die uitleg nog. Hebben 'de Grieken' een probleem of vooral de Griekse regering? Is het waar dat 'de Grieken' lui zijn, zoals hier en daar wordt beweerd? Of hebben eigenlijk vooral de banken en pensioenfondsen die hun geld belegden in Griekse obligaties een probleem? Zouden de Grieken hun drachme naast de euro kunnen invoeren? Kan een regering een land besturen zonder geld te lenen? Van wie lenen ze? Wat gebeurt er in de geldhandel? Hoe zat dat met die hypotheken in de VS? Waarom verdienen sommige bankdirecteuren zo verschrikkelijk veel? Is veel kopen goed voor de economie? Ook als je op de pof koopt? Of moet je juist veel sparen? Enzovoort, enzoverder.
Tijd voor een nieuw kinderboek?
NB d.d. 7-4-2013. Helaas is het bovengenoemde Jeugdbib opgeheven.
Wat leren onze kinderen eigenlijk over economie?
In Jeugdbieb kun je zoeken in tal van categorieën, waaronder natuur, landen en geschiedenis - maar niet op economie. Je kan het wel als trefwoord gebruiken, maar wordt dan doorgestuurd naar landen-info. Bij 'actueel nieuws' staat niets over geld of schuldencrisis. Wel een link naar het Jeugdjournaal.
Ook daar ogenschijnlijk niets, zelfs niet in de Top-10 nieuws van juli 2011, evenmin in de Toptienen van maart t/m juni 2011 en die van heel 2010. Justin Bieber lijkt belangrijker dan de schuldencrisis.
Maar wacht, op 15 april 2009 was er wel een item, zie hier, en in het spoor daarvan een lijstje filmpjes. Van sommige zullen kinderen wel wat wijzer zijn geworden: met name in 2008 vond ik aardige stukjes uitleg. Het blijft wel tamelijk onschuldig, geen woord over inhaligheid en bluf. Over Griekenland vond ik bijvoorbeeld het volgende tekstje:
| We helpen de Grieken als dat nodig is. Dat zeggen de leiders van alle landen van de Europese Unie. Griekenland heeft veel geldproblemen, maar daarvoor is nu een oplossing bedacht. |
| In Griekenland zijn heel veel geldzorgen. De regering heeft miljoenen en miljoenen euro's geleend bij banken en andere landen. Dat geld is gebruikt om scholen en wegen te bouwen, en om ziekenhuizen en leraren te betalen. Maar Griekenland kan dat geld helemaal niet terugbetalen. Over die schulden hebben de leiders altijd gelogen. 'Het valt wel mee', zeiden ze. Maar het valt dus helemaal niet mee. En nu zitten ze zo diep in de problemen dat ze waarschijnlijk geholpen moeten worden. Maar door wie? De Europese landen hebben nu afgesproken dat Griekenland dat zij kunnen helpen. Eerst moet Griekenland proberen om zelf de problemen op te lossen. Als dat niet lukt moeten ze naar het IMF, een soort wereldbank waar landen geld kunnen lenen. En als er dan nog meer hulp nodig is gaan andere Europese landen, waaronder Nederland, helpen. Zo is Griekenland dus voorlopig gered. |
Tja. Griekenland gered...
In het voortgezet onderwijs wordt les in economie gegeven. Geen idee of daar heldere uitleg plaatsvindt. De 'methode' zal er niets over bevatten, neem ik aan. Die leidt tot brave webquests als deze. Uitleg ligt op de weg van de docent.
Zijn er goede kinderboeken over economie?
Op Leesplein kun je op van alles zoeken, maar niet op economie. Wel op Europa en de euro, maar dat levert vooral fictie op en geen echte uitleg van wat er mis kan gaan. Wie weet komt Spreken we in Europa straks allemaal Europees? en andere vragen van kinderen aan de Europese Unie iets in de richting. Dat boek is van Bas van Lier en die heeft al eerder over geldzaken voor kinderen geschreven: Het geldboek voor kinderen (Ploegsma, 1998). Dat werd positief besproken, herinner ik me. Niet meer in de handel, wel tweedehands te koop.
Boek en Jeugd dan? Een lange lijst trefwoorden, zonder economie of geld. Boekenzoeker? Als je op geld zoekt bij 8-12 jaar, krijg je Mijn opa de bankrover van Sjoerd Kuyper (Lemniscaat, 2011). Vast een zeer onderhoudend verhaal, maar of je daaruit iets leert over de schuldencrisis... Er blijkt in ieder geval uit dat de Boekenzoeker nog wordt bijgehouden. Bij 12+ krijg ik onder meer Miljoenen van Frank Cottrell Boyce (Van Goor, 2004). Hoofdpersoon Damian vindt een zak met een miljoen Britse pond, enkele dagen voor die ongeldig wordt doordat men op de euro overgaat. Vast ook heel onderhoudend...
Ook maar eens gegoogled op 'kinderboeken over economie'. Gevonden:
- Kinderboek Wat kost dat?! van uitgeverij Inmerc en 'de Kinderuniversiteit' van Tilburg, 2008. 'Geschikt voor kinderen vanaf tien jaar.' Verrassing. Ik ken het niet. Tekst Marga van Zundert, Irene Herbers, Ilse Vossen e.a., ills. Helen van Vliet.
- Hallo, wie ben jij? Ik ben Pjotr van ex-bankier Peter Bresser. De hit kwam door dat bankier, geloof ik, want het boek gaat niet over economie maar over adoptie.
- Latur, nee nu!, uitgegeven door het Spoorwegpensioenfonds, zie Nu-persbericht (2003). 'Kinderen vanaf tien jaar voorlichten over pensioenen.' Opdrachtgever: een pensioenfonds. Ik ervaar wantrouwen, maar sluit niet uit dat hierin iets wordt uitgelegd over de opbouw van ons pensioen. Alleen niet over waar dat mis kan gaan, denk ik.
- Bol.com kwam met het 'klassieke kinderboek' Atlas Shrugged van Ayn Rand. Geen kinderboek, dacht ik - om het daar maar bij te laten. Curieus dat dat tevoorschijn komt.
Blijft op kinderboekgebied nog een grote zoekmachine over: Jeugdbib. Daarin op geld gezocht en zie, deze zoekmachine begrijpt wat ik zoek, 138 terzake doende titels voor kinderen, gerangschikt op relevantie. Dat geldt ook voor zoeken op economie: 40 titels.
Er zitten wel erg oude uitgaven bij, bijvoorbeeld het deeltje Geld uit de Mini-Informatie van De Ruiter, 1987 naast de herziene editie (door Marja Baeten) uit 2005.
Maar toch, na hulde voor Jeugdbib, een klein lijstje:
Geld: feiten, meningen, ervaringen / Jos van Hest (Kwintessens, 2004).
Geld telt! / Karel Verleyen ; ills. Jan Jutte (Davidsfonds/Biblion, 2003.) (Ja, dat had ik me moeten herinneren, heb ik zelf mee uitgegeven; hier een recensie.)
Je geld of je leven / Alvin Hall (Lannoo, 2008). (Voor 7+ , de Britse uitgave is Show Me The Money, niet te verwarren met Your Money or Your Life, voor volwassenen.)
Survivalgids geld / Caja Cazemier; ill. Julius Ros (Ploegsma, 2005). Vooral een praktisch boek voor tieners, gaat niet echt over de grote wereld, geloof ik.
Felix en het grote geld : roman over rijk worden en andere belangrijke zaken / Nikolaus Piper (Bakker, 1999), voor 14+. (Oorspr.: Felix und das liebe Geld : vom Reichwerden und anderen wichtigen Dingen.)
Dezelfde Nikolaus Piper die ook Geschichte der Wirtschaft schreef (Beltz & Gelberg, 2002). Veelgeprezen boek, lag nog lang op mijn uitgeversplank om eventueel te laten vertalen. Kostte teveel, ging niet door, jammer. Dat boek vertrekt echt van de allereerste ruilhandel tot in het heden en is een van de beste boeken over economie voor kinderen (12+) die ik ken.
Ruben Mooijman met een reeks artikelen voor 12+ in het tijdschrift iD (Averbode):
- 'Geld is een afspraak', Jrg. 14 (2008/2009), nr. 1, p. 25-26
- 'Foefelen met zwart geld', Id Bis, Jrg. 12 (2006/2007) nr. 6, p. 22-23
- 'Het klavertjevier van de economie', Jrg. 11 (2005/2006) nr. 3, p. 11-13.
Ja, ze zijn er dus. Maar nu die uitleg nog. Hebben 'de Grieken' een probleem of vooral de Griekse regering? Is het waar dat 'de Grieken' lui zijn, zoals hier en daar wordt beweerd? Of hebben eigenlijk vooral de banken en pensioenfondsen die hun geld belegden in Griekse obligaties een probleem? Zouden de Grieken hun drachme naast de euro kunnen invoeren? Kan een regering een land besturen zonder geld te lenen? Van wie lenen ze? Wat gebeurt er in de geldhandel? Hoe zat dat met die hypotheken in de VS? Waarom verdienen sommige bankdirecteuren zo verschrikkelijk veel? Is veel kopen goed voor de economie? Ook als je op de pof koopt? Of moet je juist veel sparen? Enzovoort, enzoverder.
Tijd voor een nieuw kinderboek?
NB d.d. 7-4-2013. Helaas is het bovengenoemde Jeugdbib opgeheven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten