Betekenisvol leren

Mooi interviewtje met hoogleraar onderwijskunde Monique Volman in de Volkskrant 18-06-2011. In haar oratie, gehouden op 17 juni jl. en samengevat op de website van het Kohnstamm Instituut (waar ze heeft gewerkt), pleit ze voor 'betekenisvol leren', zoals ze het noemt in dat interviewtje. 'Dat je kinderen iets leert waarvan ze zelf kunnen inzien waarom ze het leren en wat ze ermee kunnen. Ik heb niets tegen oefenen, en tafels zul je altijd moeten stampen. Maar je kunt leerlingen ook laten zien waar dat voor is. Dat betekent trouwens niet dat onderwijs altijd leuk moet zijn.'
Of zoals het in die samenvatting staat: 'Het verwerven van kennis en vaardigheden is namelijk geen doel op zich, maar bedoeld om leerlingen te helpen zich in de wereld te oriënteren en er in te (willen) handelen. Het realiseren van zulke leerresultaten vraagt ook om andere manieren om leerlingen te motiveren. Scholen kunnen leerlingen de betekenis van leren duidelijk maken door leerinhouden te koppelen aan vragen en problemen die hen aanspreken.'
Dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat ligt aan mij, want het is het kennelijk niet meer. Er ligt volgens haar teveel nadruk op prestaties, op cijfers halen, en op de kernvakken. 'De grote nadruk op de kernvakken betekent een verschraling van waar het onderwijs voor moet staan.' 'Het doel van het onderwijs is niet prestaties behalen. Het doel is dat kinderen zich ontwikkelen. Prestaties kunnen nooit meer zijn dan indicatoren daarvoor. Maar door de grote nasdruk daarop, sdreigt het hele onderwijs zich alleen nog maar op die topprestaties te richten.'
Als ik dat toepas op het leesonderwijs, houdt dat in dat kinderen zien waarvoor ze dat leren. en hoe kan dat beter dan door ze veel voor te lezen en ze zo snel en goed mogelijk in aanraking te brengen met lezenswaardige teksten. Waaronder jeugdliteratuur. Een oud pleidooi, maar het kan niet vaak genoeg worden gehouden.

NB. Op 25 juni zag ik in NRC Handelsblad, met dank aan de buren, bevestiging van haar denkbeelden in de ideeën van Deborah Stipek. Van wie dit fraaie citaat is:

'Teachers can motivate students only if they themselves are motivated. They can make students feel valued and secure only if they feel valued and secure; they can foster enthusiasm for learning in students only if they are enthusiastic about teaching. The school culture can make or break a teacher in the same way that the classroom culture can support or undermine students' efforts to learn.'
Uit Motivation to Learn: From Theory to Practice.