Pjotr van Lenteren: tien jaar recensent

Pjotr van Lenteren recenseert sinds tien jaar jeugdliteratuur voor de Volkskrant. Op zijn blog blikt hij terug.
' Op 29 september 2000 verscheen mijn eerste stuk. Sindsdien is er een hoop gebeurd. Ik heb tien jaar samengevat in tien trendanalyses. Je kunt erop klikken en aan het einde van de trend krijg je een link terug.

1. Het leesplezier is terug
2. Van veel te dunne boeken naar te veel dikke
3. De puinhopen van Potter
4. Van big business naar fast business
5. Oeuvres verdwijnen, maar worden toch bekroond
6. Volwassenen lezen kinderboeken
7. De fladdergeneratie kan niet kiezen
8. Aandacht in de kranten blijft stabiel
9. De jongsten en de oudsten mogen niet klagen
10. Het kinderboek is nog niet terug '
Dikke boeken, terugkeer van het leesplezier, een opgejaagde kinderboekenmarkt ('fast business', van 1200 nieuwe titels per jaar rond 2000 tot bijna 2400 nu.), uiteenlopende oordelen van jury's en kinderen, de opmars van 'crossover-literatuur', auteurs die diverse genres proberen ('Fladdergeneratie kan niet kiezen'), continuïteit in recensies voor dagbladen, een lijst 'beste boeken van het begin van deze eeuw' en het verdwijnende kinderboek.
Hier de lijst, met als 'bijzonderste boek 2000-2010' De 13 1/2 levens van kap’tein blauwbeer van Walter Moers ( (Bert Bakker, 2002, vert. Frans Hille).

En tot slot twee echte Pjotr-standpunten:

' Op internet kwam er aandacht voor kinderboeken bij, maar de kwaliteit en functie ervan is heel wisselend. De krantenrecensenten zouden meer kunnen doen op internet en hun oeuvres zouden veel beter vindbaar moeten zijn. Dat geldt ook voor de consument. Nu is de mening van ouders en kinderen zelf - die ik graag op regelmatige basis zou zien - versplinterd en nauwelijks te vinden. 
Het wachten is op een soort Iens of Rotten Tomatoes voor kinderboeken, dat een gezond tegenwicht kan bieden aan intellectuele deskundigdoenerij in de kranten. '

Interessant idee. De website Leesfeest zou zich er goed voor lenen: men hoeft daar alleen nog de mogelijkheid in te bouwen om te stemmen op de besproken boeken. Of recensenten inderdaad doen aan 'intellectuele deskundigdoenerij' vraag ik mij af, ik zou graag zien dat hij wat voorbeelden gaf.

En:
' Dat in de recente kinderboekverfilmingshype steeds maar boeken uit de jaren zestig en zeventig en zelfs een paar van voor de oorlog worden verfilmd is niet toevallig. 
Natuurlijk, het zijn de kinderboeken die de makers zelf lazen. 
Maar er is meer: het zijn boeken die de verfilmers zijn bijgebleven, omdat ze er ooit diep door zijn geïnspireerd. Wat je het liefst verfilmt is een boek dat op eigen kracht de tijden overstijgt. 
Zo'n boek is in het afgelopen decennium niet geschreven. Ondanks het goede voor- en nagerecht is de nasmaak van het gelag daarom toch bitter: een stevig hoofdgerecht ontbreekt. Mijn terugblik over een kleine driehonderd recensies bevestigt dat: in de categorie van 6 tot 13 vond ik wel een paar mooie eervolle vermeldingen, maar geen overtuigende winnaar. 
En daarmee is de sombere voorspelling van Anne de Vries in 1990 nog altijd waar: het echte kinderboek is aan het verdwijnen. Vanaf het moment dat kinderen kunnen lezen totdat ze naar de de brugklas gaan, zijn ze aangewezen op schoolpulp en spannende series. Aanstekelijk maar oppervlakkig, vermaak dat je op de drempel van de literatuur brengt maar geen stap verder. '
Uiteraard stond het artikel van Anne de Vries in Leesgoed: 1990-2.