Witte raven

De Internationale Jeugdbibliotheek is een gelukkig overblijfsel van na-oorlogs idealisme. Jeugdliteratuur werd beschouwd als een vredebevorderend bindmiddel. Literatuur brengt kinderen begrip voor anderen bij, zoiets. Het is waar, natuurlijk, al zou ik het voorzichtig beperken tot: verhalen zouden kinderen begrip voor anderen kunnen bijbrengen. Niet overdrijven, evenwel. (Dagobert Duck, begrip voor Donald Trump?)
Zie hier voor hoe de bibliotheek het zelf formuleert - desgewenst in het Engels.

De bibliotheek is gevestigd in een mooi kasteel bij München en houdt zich werkend door donaties, o.a. (neem ik aan) door de VN en de Bondsrepubliek. Ze organiseert tentoonstellingen, workshops en meer en wie langs München komt, raad ik aan er langs te gaan (zie ook hier).




De collectie van ruim 70.000 banden komt geheel tot stand door donaties uit vele landen. Uit de nieuwe aanwinsten maakt de staf jaarlijks een keuze, die onder de titel White Ravens wordt gepubliceerd - zo ook de White Ravens 2016. En omdat zulke publicaties doorgaans weinig aandacht trekken, wijs ik er hier op.

Er zijn dit jaar 200 titels opgenomen in 42 talen uit 60 landen, waaronder negen Nederlandstalige en één tweetalig-Fries/Nederlandse titel (Het meisje met de rode paraplu):

- De jongen, de neushoornvogel, de olifant, de tijger en het meisje / Peter Verhelst (tekst) / Carll Cneut (ill.) (De Eenhoorn)
- Grensgangers / Aline Sax (Davidsfonds)
- Kunst met taart / Thé Tjong-Khing (ill.) (Lannoo)
- Schetsboek van Jeroen Bosch : anno 1463 / Annemarie Bon (tekst) / Marie José van der Linden (ill.) (Zwijsen)
- Schobbejacques en de 7 geiten / Merlijne Marell (tekst & ill.) (Loopvis)
- Een aap op de wc: een dierentuin in oorlogstijd / Joukje Akveld (tekst) / Martijn van der Linden (ill.) (Hoogland & Van Klaveren)
- Rond vierkant vierkant rond / Ted van Lieshout (tekst & ill.) (Leopold)
- Groter dan de lucht, erger dan de zon / Daan Remmerts de Vries (Querido)
- Het wonder van jou en je biljoenen bewoners / Jan Paul Schutten (tekst) / Floor Rieder (ill.) (Gottmer)
- Het meisje met de rode paraplu / Edward van de Vendel, Harm de Jonge, Marian De Smet, Mindert Wijnstra en Lida Dijkstra (tekst) / Roelof van der Schans (ill.) (Wijdemeer)

Een zorgvuldige keuze, gemaakt onder leiding van de vakreferent voor Nederlandstalige jeugdliteratuur Toin Duijx.
Vanaf 18 oktober zijn de korte annotaties van de boeken te vinden in de database White Ravens 2016 op de website van de IJB. Eveneens verscheen er een gedrukte catalogus tijdens de boekenbeurs in Frankfurt.

Hoe leg ik het uit... de verkiezing van de Tweede Kamer

Kreten (soundbytes) genoeg in de aanloop tot de verkiezing van de Tweede Kamer. Ze vinden plaats op 15 maart 2017, maar herfst 2016 vlogen de spetters al in het rond, hoewel aardig gemengd met de vieze klodders van de presidentsverkiezing in de VS.

Hoe onze verkiezing formeel verloopt, is niet moeilijk uit te leggen. Een kind kan het snappen. Er zijn boekjes te vinden, en op tv (schooltv) en op internet is ook wel iets te vinden, hoewel die uitleg niet altijd echt helder is. Ik vond op 18 oktober bijvoorbeeld dit in Wikikids:

De Tweede Kamer is belangrijker dan de Eerste Kamer, hier worden veel beslissingen over Nederland genomen. De Tweede Kamer maakt en ontwerpt de weten die de Eerste Kamer dan moet goedkeuren. Er zitten 150 leden in de Tweede Kamer. Zij heten Tweede Kamerleden of volksvertegenwoordigers. De Kamerleden zijn verspreid over verschillende politieke partijen. Politieke partijen zijn groepjes mensen die hetzelfde over veel dingen denken: Je hebt christelijke partijen, liberale partijen, sociaaldemocratische partijen, enzovoorts.

Dat weten is een authentieke spelfout - misschien wordt-ie nu hersteld (1). 'Hier worden veel beslissingen genomen': niet alle, dus. Welke dan? Waarom moet de Eerste Kamer die goedkeuren? Wat betekent 'verspreid over verschillende politieke partijen'? Groepjes?
Op de termen christelijk, liberaal en sociaaldemocratisch kun je doorlinken. De uitleg bij de eerste twee termen is begrijpelijk voor kinderen, bij sociaaldemokratisch staat er iets onbegrijpelijks:

Socialisme (naar het Latijnse socius = gemeenschappelijk) is een begrip uit zowel de economie als de politiek. In de politiek is het een verzamelnaam voor allerlei linkse politieke stromingen variërend van communisme (proletarisch socialisme) tot aan sociaal-democratie. Volgens sommigen is het christendom ook een vorm van socialisme. "Christus was de eerste socialist," zegt men dan.
Socialisme is het tegenovergestelde van kapitalisme, volgens sommigen van liberalisme.

Eh... Nou ja. Dan deed Schooltv-weekjournaal het in 2012 toch beter, hoewel ook twijfelachtig hier en daar, want politiek gaat natuurlijk over meer dan alleen hoeveel geld ergens aan uitgegeven zou moeten worden.

Hier begint de soep. Er doen zo'n vijftien politieke partijen mee (2). Het is voor volwassen krantenlezers vaak al lastig om uit te vinden waar ze voor staan, er zijn niet voor niets kieswijzers, laat staan voor minder onderlegde mensen(kinderen).
Wie mogen er eigenlijk kiezen? Wikikids:

Elke vier jaar kiezen alle volwassenen in Nederland de leden van de Tweede Kamer. 

Dat is strikt genomen niet waar. Niet alle volwassenen zijn kiesgerechtigd, en niet alle kiesgerechtigde volwassenen kiezen, ruim een derde laat die keuze aan zich voorbij gaan. Correct is: als er een nieuwe Tweede Kamer moet worden gekozen, mogen alle kiesgerechtigde Nederlanders hun stem uitbrengen.
Kiesgerechtigd is een mooi woord, want al klinkt het plechtig, het is duidelijk en een kind kan het snappen. Kiesgerechtigd ben je als je recht hebt om te kiezen. Of je aan kinderen ook moet uitleggen wanneer je dat recht krijgt (of hoe je het verliest), is vers twee.

Terug naar de soep. Wat is links, wat rechts? Waar komen die termen vandaan? Hier geeft Wikikids wel een leuke (en ook elders wel gegeven) verklaring: 'De termen "links" en "rechts" stammen uit het Franse parlement. Daar zaten de progressieve (vooruitstrevende) politici links van de voorzitter en de meer conservatieve (behoudende) rechts.' Juist ja. Grappig dat dit nu in de Tweede Kamer nog min of meer zo is.
Maar wat is vooruitstrevend, wat behoudend? Nou ja, behoudend is duidelijk, maar vooruitstrevend suggereert een weg en een doel. Streven waarheen? Zijn mensen die de regering willen afschaffen rechts (libertariër) of links (anarchist)? Behoudend zijn ze in ieder geval niet, want ze willen nogal wat veranderen. Zijn communisten die hun bewind willen handhaven nu behoudend of rechts, of nog steeds vooruitstrevend? Misverstanden te over.
Het enige dat er op zit is de termen te laten voor wat ze zijn, en eens te bespreken hoe de samenleving er idealiter uit zou kunnen zien. En als dat te ingewikkeld is: de school.
Ook kan het geen kwaad om de ideale bestuurder te schetsen. Want meer dan ooit stemmen mensen op pratende hoofden (op tv of internet) in plaats van op ideeën. Waarmee ik terug ben bij de kreten. Want praten, gebeurt dat nog?

1. D.d. 10-2-2017: inderdaad, hersteld.
2. D.d. 10-2-2017: pardon, inmiddels al meer dan 20...

Dingen zonder internet

Ik wil een koelkast die niet meldt dat er iets op is en geen boodschappen doet. Koken doe ik zo nodig met een simpele kookwekker, zo een die met een lekker irritante ouderwetse trrring meldt dat het gas uit moet.
Wekker: een die niet meteen allerlei apparaten aanzet. Dat doe ik zelf wel, als ik dat wil, zoals ik ook wel wil besluiten of en wanneer ik de gordijnen open doe.
Ik wil een domme cv-thermostaat die ik handmatig instel en die niets doorgeeft aan het energiebedrijf en aan mijn telefoon. Als ik van huis ben wil ik niet weten hoe warm of koud het thuis is en of er iemand in huis rondloopt of aan het slot morrelt, en ik wil al helemaal niet dat de verwarming speciaal voor die inbreker aangaat. Een camera hoeft dus ook niet. Ik kan er toch niets aan veranderen en vertrouw op de buren.
En ik ben blij dat onze buurt vooralsnog gevrijwaard is van agressieve alarmmelderverkopers. ('De buren hebben hem ook, u doet uzelf tekort als u hem niet neemt.') Kan ik ook niet vergeten het alarm aan dan wel uit te zetten. Goede sloten, die ik met de hand kan bedienen, niet met mijn zaktelefoon: dat lijkt me afdoende.
Een slimme energiemeter is ongewenst, ik geef zelf de meterstanden wel door. Zie ik meteen of er iets raars aan is.
Ik hoef geen wasmachine die aan mijn telefoon meldt dat-ie klaar is en geen printer die automatisch nieuwe inkt bestelt. (Hij meldt toch al veel te vroeg dat de inkt op zou zijn.) Ook de vaatwasser mag zich beperken tot wat akoestische piepjes, net als de magnetron.
Ik zou best kranen willen die zichzelf sluiten als het water de overloop bereikt, maar dan mechanisch, niet per zendertje.

Ik ben blij dat ik mijn auto nog zelf mag besturen en ook zelf mag beslissen hoe ik hem bestuur. Haastige spoed is zelden goed, maar in noodgevallen wil ik met spoed kunnen rijden. De computers in de auto zijn o.k., want ze verbeteren de werking, maar bij voorkeur geven ze geen gegevens door aan bevoegde en al helemaal niet aan onbevoegde instanties.

Kortom, het Internet der Dingen hou ik graag nog op afstand.