Zoeken in deze blog

donderdag 30 mei 2013

Literair en niet-literair

Een persbericht in de e-postbus:
'Uitgeverij Kluitman heeft [...] de rechten verworven van het opvallende debuut Bird van de Amerikaanse Crystal Chan. Het boek zal in januari 2014 verschijnen bij Simon & Schuster en kort daarop bij Kluitman gepubliceerd worden.

Bird zal worden opgenomen in een nieuwe 10+-lijn waar Kluitman dit najaar mee start. In deze nieuwe lijn – KLUITMAN KLASSE ­– zal de uitgeverij literaire boeken uitbrengen. Hoofdzaak hierbij is dat de boeken mooi geschreven zijn, tot nadenken aanzetten en toegankelijk blijven voor een brede doelgroep. Komend najaar zal in deze lijn ook de heruitgave verschijnen van Sharon Creech’ Achter de maan. Deze titel werd in de USA onderscheiden met de Newbury Gold Medal.

Het initiatief komt van Kluitman-uitgever Mariska Budding: "Er is sterker dan ooit behoefte aan mooie verhalen. Wij maken een smaakvolle selectie van literaire verhalen in onze nieuwe 10+-lijn. Daarbij houden wij in gedachten dat de boeken niet over de hoofden van de kinderen heen geschreven moeten zijn, precies zoals men van Kluitman gewend is." [...]'



Literair is dus: 'mooi geschreven' en tot nadenken stemmend, aldus dit persbericht.
Impliciet suggereert Kluitman hiermee dat alle andere uitgaven van Kluitman niet mooi geschreven zijn en niet tot nadenken stemmen. Dit ter beoordeling van de uitgever, uiteraard. De recensenten zullen volgen - of niet, want zo vaak worden boeken van Kluitman niet besproken, geloof ik.
Net als in het genre 'literaire thriller' (implicerend dat er ook niet-literaire thrillers zijn) is de vraag hier wat dat literair precies inhoudt. 'Mooi geschreven' is rijkelijk vaag en bovendien een oordeel, geen eigenschap. Tot nadenken kan vrijwel alles leiden.
De indruk kan ontstaan dat er twee soorten teksten zouden zijn: literair en niet-literair. Dat lijkt mij een misvatting.
Er is een groep teksten die we doorgaans literatuur noemen: verhalen, poëzie en theaterteksten. Zodra we gaan lezen, maken we onderscheid: wat bevalt ons het best, raakt ons het meest - en hoe denken we over de kansen dat ook anderen geraakt worden. Dat noemen we goede literatuur en als we ons recensent willen noemen achten we ons in staat om ons oordeel met overtuigende argumenten te staven. Wat ons verveelt of tegenstaat, dat is dan op zijn strengst mislukte literatuur. Aan ons om dat eveneens overtuigend te beargumenteren, desgevraagd. (Zo kan mislukte literatuur ook tot nadenken stemmen.)
Als we overtuigend genoeg zijn, kleeft ons iets aan dat je gezag zou kunnen noemen.

De beste opstellen over literatuur zijn soms evenzeer de moeite van het lezen waard als de literatuur waarover ze gaan.

Als we die opstellen literatuur noemen, omdat ze mooi geschreven zijn en tot nadenken stemmen, zijn we terug bij de definitie van Kluitman.

Ik ben benieuwd hoe de recensenten gaan oordelen over Kluitman's Klasse. Misschien doe ik er zelf ook eens aan mee.

Zie hier en hier meer over de auteur Crystal Chan. Verwar haar niet met de grafisch kunstenaar met dezelfde naam.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten