Zoeken in deze blog

maandag 22 februari 2016

To kill a mocking-bird

Het toeval wou dat ik in het bibliotheekje van resort Old Lamp op Ko Jum, Thailand, een mooi werk aantrof: To kill a mocking-bird, van Harper Lee. Beduimeld, met wat losse pagina's, maar gelukkig geen ontbrekende pagina's. Ik ging en bleef lezen, wanneer ik maar kon, tot ik het uit had.
To kill a mocking-bird verscheen in 1960 en won meteen de Pulitzer Prize. Het verhaal is op Wikipedia uitvoerig beschreven (hier in het Nederlands), dus dat hoef ik hier niet over te doen, zelfs niet dunnetjes. Het lag op een stapeltje te bespreken boeken toen in de kranten het bericht verscheen dat Harper Lee was overleden, op 19 februari jl.
Wat in die beschrijving iets onderbelicht blijft ('it focuses on six-year-old Jean Louise Finch (Scout)', dat is al) is dat Scout de verteller is en het verhaal dus verteld wordt door de ogen van een kind. Naar mijn idee is dat de kracht van het verhaal.

Het begint weliswaar met een terugblik, maar na vier pagina's start de vertelling vanaf het begin, toen
'early one morning as we were beginning our day's play in the back yard, Jem and I heard something next door'.
Die terugblik begint overigens ook prachtig, en ik citeer de eerste drie alinea's om te tonen hoe hier nieuwsgierigheid wordt opgewekt naar het vervolg en alvast enkele clous worden gegeven zonder meteen te vertellen waar het uiteindelijk om draaide.

'When he was nearly thirteen my brother Jem got his arm badly broken at the elbow. When it healed, and Jem's fears of never being able to play football were assuaged, he was seldom self-conscious about his injury. His left arm was somewhat shorter than his right; when he stood or walked, the back of his hand was at right-angles to his body, his thumb parallel to his thigh. He couldn't have cared less, so long as he could pass and punt.
When enough years had gone by to enable us to look back on them, we sometimes discussed the events leading to his accident. I maintain that the Ewells started it all, but Jem, who was four years my seniour, said it started long before that. He said it began the summer Dill came to us, when Dill gave us the idea of making Boo Radley come out.
I said if he wanted to take a broad view of the thing, it really began with Andrew Jackson. If General Jackson hadn't run the Creeks up the creek, Simon Finch would never have paddled up the Alabama, and where would we be if he hadn't? We were far too old to settle an argument with a fist-fight, so we consulted Atticus. Our father said we were both right.'

Prachtig, niet waar? De suggestie dat er iets ernstigs is gebeurd - wat ook blijkt, maar de portee ervan komt pas veel later. Van een herinnering worden we meteen een gesprek in geleid en de laatste zin biedt al een mooie blik op de gezinsverhoudingen. Natuurlijk laat de verteller wijselijk in het midden hoe oud ze waren toen ze te oud waren om een ruzie met een vuistgevecht te beslechten. En dat ze zich getweeën tot hun vader (Atticus) wenden om raad, spreekt voor zich. Toch?
Op dat moment is nog niet eens duidelijk wie hier vertelt, dat komt pas middenin een gesprek op p. 7, als we de komst van Dill meemaken.
'Shoot no wonder, then,' said Jem, jerking his thump at me. 'Scout yonder's been reading ever since she was born, and she ain't even started at school yet.'




Enfn, ik kan alleen maar aanraden dit boek te gaan lezen, als je dat nog niet hebt gedaan. Er is een Nederlandse vertaling verkrijgbaar (Spaar de spotvogel), maar de oorspronkelijke versie is fijner (wegens het heerlijke idioom in de dialogen). Het is niet moeilijk om te begrijpen waardoor dit boek een klassieker is geworden. Het boek is nog steeds te koop, kost niet veel, ook als e-boek, is als pdf zelfs gratis te vinden.
De thematiek is helaas nog steeds actueel.
De titel wordt verklaard op p. 99-100, althans in de door mij gelezen editie:

Lee, Harper. To kill a mocking-bird. Arrow Books / Random House Group, 1997. ISBN 978 0 09 941978 5.

NB. Ik kan Old Lamp Resort van harte aanbevelen voor wie van rust houdt, en een hutje met uitzicht op zee.

NB2. Voor opvoeders:
'Jack! When a child asks you something, answer him, for goodness' sake. But don't make a production of it. Children are children, but they can spot an evasion quicker than adults, and evasion simply muddles 'em.' (p. 97)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten