Geen enkel bezwaar iets mee te delen over mijn vier paspoorten, integendeel, het is me een genoegen hier in uw gezelschap te mogen verkeren.
Allereerst bieden vier paspoorten meer kans om probleemloos een grens te passeren, hoewel, toegegeven, mijn Nederlandse daartoe eigenlijk al voldoende zou zijn.
Laten we niet vergeten dat dit het eerste en voornaamste doel is van een paspoort: poorten passeren, zonder problemen een grens passeren, het gaf het ding zijn naam. De triomf en vreugde ervaren als de geüniformeerde robot na keuring van het document de boodschap geeft dat passeren toegestaan is.
Mijn Nederlandse paspoort is mij lief, waarde leden, omdat ik in dit land woon en werk. Ik ben er bovendien geboren en Nederlands is mijn moerstaal. Als ik hier voor u sta als Gewichtig Lid, mag u ervan uitgaan dat ik mij naar verwachting zal kwijten van de mij toebedeelde taak, nee, beter dan u verwacht, want ik ben voornemens om niet met zakken meel in de mond te praten, geen opportunistisch gedrag te vertonen, niets te beloven dat ik niet waar zou kunnen en willen maken en mij niet te verrijken ten koste van mijn landgenoten.
Geef toe, als ik daarin slaag hoor ik tot een minderheid onder Nederlandse Gewichtige Leden.
Mijn Belgische paspoort is mij lief omdat het mij zo uniek doet voelen. Ik weet dat het flauwekul is, er zijn nog steeds enkele miljoenen Belgische paspoorten in omloop, maar dezer dagen word ik meer dan ooit herinnerd aan de beroemde uitspraak 'Sire, il n'y a pas de Belges', waarmee Jules Destrée in 1912 Koning Albert de Eerste verraste, nu dus ruim honderd jaar geleden. Ik koester mijn Belgische paspoort als een reliek, nu er al jaren geredetwist wordt over de status van het land terwijl Vlaanderen en Wallonië feitelijk als twee zelfstandige landen binnen de Europese Unie opereren.
Mijn Franse paspoort is mij lief omdat ik voor veel Fransen een grote bewondering koester. Niet zozeer voor de Franse Gewichtige Leden, die zich geen van allen kwijten van hun taak volgens de door mij zojuist beschreven beginselen, maar voor de minder gewichtige leden die zich staande houden in een rumoerige samenleving, waar men elkaar onder het akelig verschoten blazoen
Liberté, égalité, fraternité in de haren vliegt over ongeveer alles, waar men het polariseren tot kunst verheven heeft en waar men, tegenwoordig als enige land in Europa, nog steeds met 62 jaar met pensioen mag, zij het dat de pensioenen inmiddels tot de laagste van Europa horen, reden waarom de in 2010 gestarte demonstraties inmiddels tot jaarlijks herhaalde folklore zijn ontwikkeld. Ja, menig scholier weet niet meer precies waarom hij meeloopt in die demonstraties, want
precarité is inmiddels zo'n algemeen verschijnsel geworden dat hij geen beeld meer heeft van het alternatief. Niettemin gaat men na gedane demonstratie in menig stadje vredig en weldoorvoed aan het jeu-de-boules of naar de disco, en dat getuigt van grote levenskracht.
Bovendien, geachte leden, heb ik goede herinneringen aan Frankrijk en het is het enige land buiten Nederland waar ik gewerkt heb, zij het bescheiden als druivenplukker en boerenknecht, en het eerste land waar ik zonder ouderlijke begeleiding op mijn achttiende naar toe ging.
Ten slotte, geachte leden, koester ik mijn Messeense paspoort. U kijkt met recht verbaasd op, want vergeefs zoekt u naar Messenië of Messendië in de atlas. Vergeef me, men zou dit paspoort ook het paspoort van het Land van de Verbeelding mogen noemen. Ik beken, zoals zovelen heb ik ook ooit, lang geleden, een land verzonnen. Het ligt ergens in de Atlantische Oceaan, niet ver van Sint-Helena en de inwoners hebben zeer eigen hoewel uiteraard ook onderling verschillende ideeën over de inrichting van hun land, dat zij altijd wisten te vrijwaren van bezetting door inhalige kolonisten, al kostte dat meer dan een druppel bloed.
Waarom ik heden ten dage dit paspoort koester is wegens de door vrijwel alle inwoners gedragen opvattingen over de verdediging van hun land. Die is uitsluitend gericht op het vermijden van bezetting. Alle onderzoek en ontwikkeling wordt besteed aan verfijning van afweersystemen, iedere inwoner is geoefend in het hanteren van wapens ter verdediging van huis en haard. Verwacht van dit land geen bloedige avonturen in verre streken, geen deelname aan militaire expedities van welke aard ook, vergeefs zal men zoeken naar straaljagers, bommenwerpers en lange-afstandraketten, laat staan kwetsbare voorraden nucleaire wapens.
Ik heb de indruk, geachte leden, dat de wereld er wat vrediger en beter zou uitzien als alle landen zo zouden handelen.
Intussen hoop ik u, geachte leden, ervan te hebben overtuigd dat deze paspoorten u niet in de weg zitten. Praktisch gezien is geen enkel paspoort van belang zolang ik geen grens passeer, en mijn naam, burgerservicenummer, digitale ID en een hele reeks andere gegevens liggen allang in ettelijke databanken opgeslagen, terwijl u volgend jaar naar zich laat aanzien gaat debatteren over de mogelijkheid iedere nieuwe boreling en iedere potentiële misdadiger (in uw visie ongeveer hetzelfde, geloof ik) van een onderhuidse microchip te voorzien. Alvorens ik hier voor u verscheen, is die hele digitale doopceel al door het Ministerie van Veiligheid doorgelicht. En hoewel in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst, geeft die doopceel toch een houvast en een paspoort biedt evenmin garantie.
U doet dus aan symboolpolitiek als u mijn paspoorten aan de orde wil stellen.
Als we dan toch aan symboolpolitiek doen, hoop ik dat u mij wil steunen als ik een oproep doe tot het verzamelen van paspoorten. Als iedereen alle paspoorten van de wereld heeft, is de kans op oorlog tussen landen naar mijn idee veel kleiner. Ik geef toe dat er dan eerst wel wat verbeterd zou moeten worden aan de huidige onderlinge verhoudingen.
Ik heb gezegd.
December 2010 verscheen bij de UvT de gelijknamige symposiumbundel, samengesteld door Helma van Lierop-Debrauwer (zie ook een interview) en Toin Duijx.
