Een stukje over Yoda en de structuur van talen.
' Simone Lautenbach − 17/10/11, 15:45
Wie kent hem niet? Het groene wezen Yoda uit de Star Wars-films en zijn typerende manier van spreken. Vandaag de dag klinkt dit taalgebruik ons vreemd in de oren, maar 50.000 jaar geleden spraken mensen op een manier die veel wegheeft van de wijze waarop Yoda zijn zinnen formuleert. Dat suggereren twee taalkundigen in het tijdschrift Proceedings van The National Academy of Sciences.
De studie richt zich op de onderdelen van taal die zijn geëvolueerd in de tijd. De meeste moderne talen maken gebruik van een onderwerp-werkwoord-lijdend voorwerp structuur. Bijvoorbeeld: 'Ik hou van Star Wars'. Veel 'dode talen' gebruikten echter een onderwerp-lijdend voorwerp-werkwoord structuur, waardoor 'ik van Star Wars houden' ontstaat.
Merrit Ruhlen van Stanford University en Murray Gell-Mann van het Santa Fe Instituut in New Mexico gebruikten de twee verschillende structuren om ongeveer 2200 talen te analyseren. Zowel talen die nog in gebruik zijn als degene die allang vergeten zijn. Hun onderzoek toont aan dat de structuur van huidige talen altijd voorafgegaan is door de onderwerp-object-werkwoord structuur. Kortom: de taal van Yoda. Geen enkele taal kent een uitzondering.
Terwijl de studie inzicht verschaft in de evolutie en de geschiedenis van taal, gaat het niet in op wat de toekomst ons op taalkundig gebied gaat brengen. Simpelweg omdat dit niet te voorspellen is. Of, zoals Yoda zou zeggen: 'Impossible to see the future is' (Onmogelijk de toekomst te zien is).
Zie ook Youtube. '
Maar ik hoorde Yoda zeggen: 'Death is a natural part of life'. Dus soms spreekt-ie moderner?
Alle gekheid op een stokje, dit inmiddels oude bericht deed me denken aan Kinderen van de Maanvalk van Peter Dickinson, dat in 1999 in een vertaling (van The kin) door Nan Lenders bij Gottmer verscheen. Op internet zijn diverse boekverslagen te vinden. En zie hier een recensie uit Trouw, 1999.
De verteller legt de hoofdpersonen een taal in de mond die soms lijkt op die van Yoda en in ieder geval een begin van taal suggereert. Niet zo plechtstatig als Yoda's, maar met opzet simpel: korte zinnen, eenvoudige opbouw. Wat voorbeelden:
' "Ze zijn verdwenen. Al de Goede Plaatsen zijn verdwenen. Stinkwater en de Somtijdsrivier en de dauwval bij de Tatuturots. Verdwenen. Begraven onder grijze as, diep, diep. Ik sliep. Maanvalk kwam. Ze liet het me zien." '
' "Suth, je hebt de luipaard gedood. We hebben hem in het struikgewas gevonden. Je graafstok zit in zijn keel vast. Zo is hij gestorven. Ik, Mohr, prijs je." '
' "Bal vecht met de leeuw. Hij valt hem aan. Hij is dood." '
' "Ik zeg wij Maanvalk doen dit niet. Ik zeg dat dat nog dommer is. Wat is er voor voedsel in het ravijn?"
"Er is geen voedsel, Suth. Je hebt gelijk. Wij blijven." '
Of Dickinson zich door Yoda heeft laten inspireren? Geen idee, maar het lijkt me onwaarschijnlijk. Het is wel fascinerend hoe hij dit prille taalgebruik weet te suggereren, nog versterkt doordat er in zijn verhaal ook mensen voorkomen die nog niet kunnen spreken.
' Simone Lautenbach − 17/10/11, 15:45
Wie kent hem niet? Het groene wezen Yoda uit de Star Wars-films en zijn typerende manier van spreken. Vandaag de dag klinkt dit taalgebruik ons vreemd in de oren, maar 50.000 jaar geleden spraken mensen op een manier die veel wegheeft van de wijze waarop Yoda zijn zinnen formuleert. Dat suggereren twee taalkundigen in het tijdschrift Proceedings van The National Academy of Sciences.
De studie richt zich op de onderdelen van taal die zijn geëvolueerd in de tijd. De meeste moderne talen maken gebruik van een onderwerp-werkwoord-lijdend voorwerp structuur. Bijvoorbeeld: 'Ik hou van Star Wars'. Veel 'dode talen' gebruikten echter een onderwerp-lijdend voorwerp-werkwoord structuur, waardoor 'ik van Star Wars houden' ontstaat.
Merrit Ruhlen van Stanford University en Murray Gell-Mann van het Santa Fe Instituut in New Mexico gebruikten de twee verschillende structuren om ongeveer 2200 talen te analyseren. Zowel talen die nog in gebruik zijn als degene die allang vergeten zijn. Hun onderzoek toont aan dat de structuur van huidige talen altijd voorafgegaan is door de onderwerp-object-werkwoord structuur. Kortom: de taal van Yoda. Geen enkele taal kent een uitzondering.
Terwijl de studie inzicht verschaft in de evolutie en de geschiedenis van taal, gaat het niet in op wat de toekomst ons op taalkundig gebied gaat brengen. Simpelweg omdat dit niet te voorspellen is. Of, zoals Yoda zou zeggen: 'Impossible to see the future is' (Onmogelijk de toekomst te zien is).
Zie ook Youtube. '
Maar ik hoorde Yoda zeggen: 'Death is a natural part of life'. Dus soms spreekt-ie moderner?
Alle gekheid op een stokje, dit inmiddels oude bericht deed me denken aan Kinderen van de Maanvalk van Peter Dickinson, dat in 1999 in een vertaling (van The kin) door Nan Lenders bij Gottmer verscheen. Op internet zijn diverse boekverslagen te vinden. En zie hier een recensie uit Trouw, 1999.
De verteller legt de hoofdpersonen een taal in de mond die soms lijkt op die van Yoda en in ieder geval een begin van taal suggereert. Niet zo plechtstatig als Yoda's, maar met opzet simpel: korte zinnen, eenvoudige opbouw. Wat voorbeelden:
' "Ze zijn verdwenen. Al de Goede Plaatsen zijn verdwenen. Stinkwater en de Somtijdsrivier en de dauwval bij de Tatuturots. Verdwenen. Begraven onder grijze as, diep, diep. Ik sliep. Maanvalk kwam. Ze liet het me zien." '
' "Suth, je hebt de luipaard gedood. We hebben hem in het struikgewas gevonden. Je graafstok zit in zijn keel vast. Zo is hij gestorven. Ik, Mohr, prijs je." '
' "Bal vecht met de leeuw. Hij valt hem aan. Hij is dood." '
' "Ik zeg wij Maanvalk doen dit niet. Ik zeg dat dat nog dommer is. Wat is er voor voedsel in het ravijn?"
"Er is geen voedsel, Suth. Je hebt gelijk. Wij blijven." '
Of Dickinson zich door Yoda heeft laten inspireren? Geen idee, maar het lijkt me onwaarschijnlijk. Het is wel fascinerend hoe hij dit prille taalgebruik weet te suggereren, nog versterkt doordat er in zijn verhaal ook mensen voorkomen die nog niet kunnen spreken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten