Zoeken in deze blog

dinsdag 4 februari 2014

In de bijstand? Even een leestestje doen - en dan bladharken

Zodra een ex-politica Prinses Laurentien verving als voorzitter van Stichting Lezen en Schrijven, deed ze een voorstelletje met politieke lading, tijdens haar maidenspeech op 1 januari jl. Marja van Bijsterveldt:


'“Waarom testen we deze mensen niet op taal?”
Circa 400.000 mensen maken gebruik van de bijstand. Zij moeten vanaf deze zomer een verplichte tegenprestatie hiervoor leveren. Waarom testen we deze mensen niet op taal? Met de Taalmeter kan een gemeente in twaalf minuten screenen of mensen kampen met een taalprobleem. Is dat zo, dan kan taalonderwijs deel uitmaken van de re-integratie. Is dat niet zo, dan kunnen de mensen in deze groep met talent voor taal anderen helpen als taalvrijwilliger. Op die manier vragen gemeenten meteen twee soorten tegenprestaties voor een uitkering die niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt, namelijk het worden van taalcursist of taalvrijwilliger.

Welja. Eerst een testje, dan bladharken - of een andere 'tegenprestatie', eventueel  onder de noemer: de blinde helpt de lamme. (Want iemand die zijn taal goed beheerst, is nog niet meteen ook een goede docent.) Welkom in de participatiesamenleving.
Intussen kenschetst de verse voorzitter hier bijstandsgerechtigden als een soort uitvallers die opnieuw 'geïntegreerd' moeten worden en taalvaardigheid als een voorwaarde om een uitkering te krijgen. Als ze boffen, worden de kosten van de cursus niet afgetrokken van hun uitkering.
Daarom vind ik haar toespraak politiek. De vraag of de Taalmeter toereikend is voor zulke ingrepen, laat ik graag aan anderen over. Doe hem eens: inloggen met twee keer demo.

Natuurlijk is het voor een samenleving van belang dat zoveel mogelijk mensen goed kunnen spreken, lezen en schrijven. Ik vind het niet gek als de regering namens ons allen geld steekt in de bevordering van taal-, lees-en schrijfvaardigheid (kortweg: geletterdheid). Hooguit zou ik het merkwaardig vinden als diezelfde regering namens ons allen zou bezuinigen op instellingen die hier een belangrijke rol zouden kunnen spelen: onderwijs en bibliotheek. Dan vernietig je immers met de ene hand wat je met de andere maakt.
Nu wordt er op dit moment even niet bezuinigd op onderwijs (dat lijdt aan andere kwalen), maar wel op bibliotheken. En juist bijstandgerechtigden kunnen iets hebben aan de bibliotheek om de hoek en hebben weinig boodschap aan de digitale bibliotheek.

Enfin, Stichting Lezen en Schrijven zit niet bij de pakken neer en tracht zoveel mogelijk geld uit bedrijven te halen om die geletterdheid te bevorderen. Zo hebben ze een groot verzekeringsbedrijf bereid gevonden om het ForumAtotZ (opereert onder hoede van die stichting) per jaar twee Taalhelden voor het voetlicht te halen. Dat Forum is 'een uniek, onafhankelijk en informeel platform dat bestaat uit 28 prominente en aansprekende Nederlanders'. Waaronder bijvoorbeeld Frans Bauer en Daphne Deckers. Maar ook Adriaan van Dis en Paul van Loon en de oud-politici Ed Nijpels en Paul Rosemöller.


'Zanger Frans Bauer kon beamen dat dat het leven van deze mensen ingrijpend verandert: hij hielp zijn eigen vader beter te leren lezen. “En daar heb ik een veel gelukkiger vader voor teruggekregen”, aldus Bauer. “Dat is onbetaalbaar.”'

Stichting Lezen en Schrijven wekt de indruk zeer slagvaardig te opereren. Zelfs dusdanig dat die andere stichting, Stichting Lezen, publicitair een beetje in de schaduw kwam te staan. Toch vullen de twee stichtingen elkaar redelijk aan. De ene spreekt 'individuen, bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties aan op hun verantwoordelijkheid' inzake 'laaggeletterdheid', de andere zet zich in 'voor het verbeteren van het leesklimaat en de leescultuur, als onderdeel van het algemene lees- en literatuurbeleid van het Ministerie van OCenW' en doet bijvoorbeeld mee aan de Nationale Voorleesdagen, de Nationale Voorleeswedstrijd en Boekstart.
Jong geleerd oud gedaan, daarvan zijn ze bij Stichting Lezen doordrongen: de projecten richten zich veel meer tot de jeugd als die van Stichting Lezen en Schrijven.

Ook de bibliotheken leveren een aandeel, ondanks de kaalslag. Hun Sectorinstituut presenteerde eind januari de eindrapportage 2013 van de Monitor bestrijding laaggeletterdheid door bibliotheken, en kwam januari 2014 met een online spel voor kinderen die moeite met lezen hebben, Kees Komma. Het spel zou 'spelenderwijs lezen en luisteren combineren en zo een eerste kennismaking bieden met gesproken boeken'. Of dat ook werkt, kan eenieder zelf nagaan door het eens te spelen. Ik denk van wel. Het vergt enige behendigheid met de muis, en er zou wat mij betreft meet variatie in de muziek mogen zitten.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten