Woutertje Pieterse Prijs 2014

De Woutertje Pieterse Prijs is een eerbiedwaardige prijs. Hij werd in het leven geroepen uit onvrede met andere kinderboekbekroningen. Die zouden te commercieel zijn, er zou te weinig met puur literaire maatstaven gejureerd worden. De prijs werd niet voor niets genoemd naar een rebelse jongen, uit het werk van een gerenommeerde en ook tamelijk rebelse auteur.

In 1988 werd hij voor het eerst uitgereikt en hoewel de 'vakkundige jury' (zie de website) het recht heeft de prijs niet toe te kennen wegens gebrek aan prijzenswaardige boeken, volgde er ieder jaar een feestelijke prijsuitreiking in De Balie te Amsterdam.

De stichting die de prijs beheert heeft met LIRA een gulle sponsor gevonden. De prijs levert de bekroonde auteur of illustrator tegenwoordig naast eer, roem en een oorkonde € 15.000,- op.

Op 6 maart jongstleden werd de Woutertje Pieterse Prijs dus voor de 27e keer uitgereikt, en wel aan Marjolein Hof wegens De regels van drie (Querido).

Marjolein Hof

Met dank aan diezelfde gulle sponsor werd het geluid van de hele uitreiking net als voorgaande jaren opgenomen en werd er deels zelfs gefilmd, zodat er op de website van de prijs het een en ander te horen en tezien is. Leuk voor wie het evenement miste. Evengoed zat de zaal vol.

Is de jury van de Woutertje Pieterse Prijs altijd 'vakkundig'? Er zit in ieder geval altijd wel iemand in die naam en faam heeft verzameld inzake het beoordelen van jeugdliteratuur, ook altijd wel een auteur of illustrator van jeugdliteratuur, en ook altijd iemand die dusdanig naam en faam op andere gebieden heeft verzameld dat hij of zij min of meer tot de Bekende Nederlanders kan worden gerekend. Die laatste is dan ook als regel voorzitter, zodat hij of zij het juryrapport mag voorlezen. (En zo wat extra media-aandacht voor het evenement, of is het event, kan genereren.) Deze keer was dat Hanneke Groenteman.

Maar Hanneke Groenteman liet zich 'wegens omstandigheden' verontschuldigen, dus las expert Vanessa Joosen het juryrapport voor - dat ze trouwens zelf had geschreven. Namens de jury, die verder nog bestond uit Jaap Friso, Jan van Mersbergen en Leentje van Wirdum. Op de WP-website is het rapport te lezen en de stem van Vanessa te horen. 

Niet alleen de locatie van zo’n WP-prijsuitreiking is nu toe altijd eender, het verloop ook. Na het welkom van de stichtingsvoorzitter komt de feestrede, dan het juryrapport en de prijsuitreiking, dan eventueel een dankwoordje van de bekroonde, dan een interview met wederom de stichtingsvoorzitter, en dan volgt de borrel.

De stichtingsvoorzitter annex interviewer was Hans Smit. Voor het eerst, hij volgt MarjaKäss op, die het jarenlang had gedaan. De feestrede werd gehouden door Bärbel Dorweiler.

Grappig vond ik dat Bärbel Dorweiler uitgebreid inging op een verhaal dat ze als twaalfjarige had gekregen maar niet had gelezen, en dat ze nu alsnog met waardering las: Julie van de wolven, van JeanCraighead George (1919-2012). Een van de eerste dingen die Marjolein Hof tijdens het interview zei is: maar dat boek was een van mijn lievelingsboeken, ik heb het stukgelezen.

Dat illustreerde fraai waar Bärbel Dorweiler wees: ‘Het thema van dit boek paste niet bij het kind dat ik toen was – en dat mag je noch het kind, noch het boek verwijten.’ Kennelijk was zij niet toe aan waar Marjolein Hof wél aan toe was op die leeftijd.

Ik citeer even uit wat eraan vooraf ging:

‘Toen ik in de jaren ´90 als project-coördinator bij de Stichting CPNB werkte was ik zowel voor de Kinderjury als voor de Griffels en Penselen verantwoordelijk, dus voor zowel de publiekslievelingen als de lievelingen van twee vakjury’s.

En elk jaar weer waren er stemmen in de pers - bij voorkeur in media die überhaupt maar twee keer per jaar aandacht aan kinderboeken besteedden - die vroegen: waarom zijn die twee lijsten zo verschillend?

Willen kinderen de goede boeken niet? En zijn het dan wel goede kinderboeken?

Waarom kunnen de boeken die heel veel kinderen graag lezen niet eens een Griffel krijgen?

Of andersom: Bij de Kinderjury kunnen alleen boeken winnen die al heel goed zijn verkocht - dat is een oneerlijke strijd!

Aan de basis van al deze polemische en soms ronduit afgunstige vragen ligt een zeer simplistische redenering: wat voor velen is, kan niet goed zijn. Of andersom: wat goed is, zal niet voor velen zijn weggelegd.

U merkt het al, dit zwart-wit-denken irriteert me. Maar was dit boek en mijn onvermogen ervan te genieten toen ik kind was, niet het bewijs dat deze stellingen kloppen? Immers, ik las boeken die voor velen waren weggelegd, en dit goede boek was kennelijk niets voor mij. U begrijpt misschien, voor de uitgever die ik later werd en die erg aan kwaliteit hecht, is dit een bijna pijnlijke kwestie. Maar toch, mijn compassie voor het kind dat ik was, is groot.’

Het is verleidelijk om meer te citeren, want uitgever Bärbel Dorweiler (ze is net weg bij Querido en in Duitsland begonnen bij Thienemann Esslinger Verlag) heeft zinnige dingen te melden over jeugdliteratuur. Maar gelukkig: zoals gemeld is haar complete lezing te vinden op deWP-website. Dus: lees en/of luister zelf maar.

En dat geldt ook het juryrapport. Ik laat het dus bij de vaststelling dat ook dit rapport de fraaie traditie volgde dat de winnaar pas in de allerlaatste alinea’s werd bekendgemaakt. Maar wie goed rondkeek en thuis was in de jeugdliteratuur, had haar al kunnen zien zitten, op de eerste rij. Marjolein Hof was blij met de prijs.

Bärbel Dorweiler.

De gelukkige winnaar - Marjolein Hof.

De borrel.