Schrijven over het leven

Wat is Engels toch een soepele taal. Hoe zou je life writing (niet te verwarren met live writing: dat bestaat ook) moeten vertalen? Het is meer dan een leven beschrijven, kan ook een deel ervan, een dag, een uur. Wikipedia beschrijft het zo: 'the recording of memories, and experiences, whether one's own or another's. This applies to many genres and practices, under which can be found autobiography, biography, memoir, diaries, letters, testimonies, personal essays and, more recently, digital forms such as blogs and email'.

Helma van Lierop-Debrauwer kwam er niet uit en nam, als zovele taal-luie onderzoekers, de Engelse term over in naar inleiding van Literatuur zonder leeftijd (LZL) nr. 102 (voorjaar 2017). Deze aflevering heeft life writing als thema.
En dus krijgt het eerste artikel (ook van haar) onder de fraaie titel 'Echt gebeurd?' de lelijke ondertitel 'Life writing in de Nederlandstalige jeugdliteratuur' mee. Háár definitie van dit begrip ontleent ze aan het boek Reading Autobiography, A Guide for Interpreting Life Narratives van Sidonie Smith en Julia Watson (2010): 'We understand life writing as a general term for writing that takes  a life, one's own or another's, as its subject. Such writing can be biographical, novelistic, historical or explicitly self-referential and therefore autobiographical.'
De kop is fraai omdat die precies aanstipt wat er aan schrijven over het leven vooral onderzocht kan worden: is het echt gebeurd? En wat is dat dan, dat echte gebeuren? Hoe beschrijf je dat als onderzoeker zonder je eigen interpretatie erin te mengen?
Dat gaat verder dan de feitencontrole die sommige dagbladen in rubriekjes toepassen (wat dan weer in vernederlands Engels factchecking heet), omdat de beschrijver, de life writer, onvermijdelijk ook selecteert en interpreteert. Helma komt direct met het mooie voorbeeld van Anne Frank, die in 1944 haar dagboek herschreef met het oog op mogelijke publicatie. Tweemaal 'echt gebeurd'? Ja als het om de feiten gaat, maar er is zoveel meer dan enkel feiten, een dagboek is geen logboek.
Uiteraard passeren nog andere titels de revue in haar artikel.

Feiten, meningen, interpretatie: hier raakt de biograaf wetenschappelijke thema's. Dat is het onderwerp van het tweede artikel in deze aflevering, door Annette de Bruijn, met de lange titel 'De kunst van de biografie: tussen literatuur en wetenschap', ondertitel 'Vier biografen aan het woord over opvattingen, bronnen, valkuilen en zonden'. De vier biografen zijn Joep Boerboom, Joke Linders, Monica Soeting en Janneke van der Veer. Die geven 'in hun antwoorden allemaal blijk van een duidelijk bewustzijn dat het in biografie gaat om hun structurering en interpretatie, om hun constructie van het leven van hun onderwerp.'

En zo volgt er nog een reeks van min of meer interessante artikelen, van Aart Broek, Monica Soeting, Ingrid van der Heijden & Helma van Lierop-Debrauer, Chris Bulcaen, Sanna Lehtonen (in English), Sara Van Meerbergen, Harry Bekkering, Frauke Pauwels, Tiny la Roi en Britta Jung (wier onderzoek door Harry Bekkering overigens grondig wordt bekritiseerd).

Een dijk van een aflevering, deze keer geheel zonder columns e.d. Maar wel met een mooi (en toepasselijk) gedichtje van Ienne Biemans achterop.

Literatuur zonder leeftijd 102, zomer 2017. IBBY Nederland, ISBN 978 94 6167 309 1, 174 p.