25 jaar Voorleeswedstrijd

Woensdag 22 mei vond in Amstelveen de finale plaats van de 25e (Nederlandse) Nationale Voorleeswedstrijd. Memorabel, vond ook organisator Stichting Lezen. Om het te vieren nodigde ze voor een feestelijke lunch een ruim 25-tal mensen uit die allen te maken hebben of hadden met leesbevordering. Waaronder ondergetekende.
En hoewel ik het fenomeen voorleeswedstrijdfinales het laatste decennium aan me voorbij heb laten gaan, besloot ik dit mee te vieren.

De Nationale Voorleeswedstrijd mag gerust zo niet het paradepaardje, dan toch wel een van de succesprojecten van Stichting Lezen worden genoemd. Bijna de helft van de Nederlandse basisscholen doet mee en blijkens divers onderzoek is meedoen gunstig voor het aanzien van lezen en dus het leesklimaat op school, al het effect moeilijk in cijfertjes onder te brengen. Er is terechte trots bij Stichting Lezen.
Daarbij dient aangetekend dat er nóg een paradepaardje is, dat weliswaar niet zo in de kijkcijfers loopt maar zeer waarschijnlijk wel effectiever is voor het aan het lezen krijgen en houden van kinderen: Bibliotheek-op-School. Benieuwd of daarvan het 10-jarig bestaan in 2018 nog gevierd gaat worden.

 

En terwijl in de entree de eerste kampioenen en hun aanvang arriveerden, was in een kleine theaterzaal gedekt voor een aangeklede lunch, met sprekers.



Tussen de (lekkere) gerechtjes door spraken, ingeleid door 'dagvoorzitter' Aleid Truijens, achtereenvolgens Kees Broekhof, Jacques Vriens en Esmeralda Akdag (leerkracht basisschool Het Element, Middelburg, heette tot februari 2018 De Vossenburcht).
Jacques Vriens las voor uit Smokkelkinderen en kreeg van gastvrouw Gerlien van Dalen (directeur Stichting Lezen) een oorkonde omdat hij in 25 jaar Voorleeswedstrijd de meest voorgelezen auteur is.
Esmeralda Akdag vertelde hoe op haar basisschool  in Middelburg het lezen wordt bevorderd. Door veel aan lezen te doen, inderdaad, compleet met bibliotheek, deelname aan Bibliotheek-op-School en voorleeswedstrijd, taalcoördinator enz. Mooi: juf als voorbeeld. Vertellen wat je zelf leest, wat je fijn vindt om je lezen, het helpt. 'Je bent als juf een voorbeeld voor de kinderen.'
Kees Broekhof verwees naar divers onderzoek (Bol-Bus; 'Nijmegen') om te kunnen stellen: heus, het werkt. En prees de Leesmonitor van Bibliotheek-op-School omdat die scholen in staat stelt om zelf vorderingen in kaart te brengen. Maar hij vond dat er ook nog wel iets te verbeteren viel, met name in de kwaliteit van de uitvoering. Daarover, en over de opleiding tot leerkracht, werden voor het toetje nog enige ideeën geuit.

Het blijft natuurlijk wel werken tegen de klippen op.
Er is nog steeds een groot, zelfs groeiend aanbod aan tekst, ook digitaal, ook mooie kinderboeken, maar daarnaast een nog meer toenemend aanbod van bewegend beeld met gesproken of gezongen tekst, film, video/tv, vlog, youtube, wat niet al.
Dat kan heel onderhoudend zijn, maar je gaat er niet door lezen en een etmaal duurt slechts 24 uur.
Er is volgens Kees Broekhof een stijgend aantal leerlingen dat ook aan het eind van het basisonderwijs nog als 'zwak in lezen'  kan gelden. En het aantal leesbeesten-boekenverslinders neemt af.
Er is bovendien, merkten diverse deelnemers op, een stijgend aantal leerkrachten-in-spe die zelf ternauwernood lezen.
Werk aan de winkel, nog altijd! Het taalonderwijs moet beter, en dat is dan één pijler naast die andere: leesbevordering, ofwel zorgen voor een ruim aanbod van boeken en tijdschriften en veel activiteiten om lezen aantrekkelijk te maken en te houden.
Meedoen aan de Nationale Voorleeswedstrijd is er slechts een van.
Wie weet wordt het beter. Om Gerlien van Dalen te parafraseren: zonder optimisme red je het niet.