De rechtse spiraal naar beneden
Rechtse mensen zijn net chagrijnige serveersters. De
chagrijnige serveerster is het klassieke voorbeeld van de zichzelfwaarmakende
voorspelling. Als ze van een klant denkt dat hij toch geen fooi geeft, doet ze
haar best niet meer. En wat concludeert de serveerster als ze inderdaad geen
fooi krijgt? 'Ik wist al dat hij niks zou geven. Wat heb ik toch een
mensenkennis!'
Rechtse mensen vinden bijvoorbeeld dat rechters slappe
zakken zijn die veel te lage straffen geven. Een misdadiger hoeft maar te klagen
over zijn moeilijke jeugd en de rechter loopt terstond over van begrip. Deze
karikatuur wordt niet gesteund door de feiten. De laatste jaren zijn de
straffen fors gestegen. In geen enkel land is het percentage gevangenen zo
gestegen als in Nederland. En dat terwijl de criminaliteit is gedaald. Maar
rechtse mensen hebben maling aan de feiten. Hun gevoel dat rechters soft zijn,
is belangrijker. Om de slappe rechters buitenspel te zetten wil de PVV daarom
minimumstraffen invoeren. Volgens uitgelekte plannen omarmt het kabinet in
wording dit idee.
Door minimumstraffen kunnen rechters geen verschil meer
maken tussen de dader van een criminele liquidatie en de vrouw die haar man
vermoordt na jaren door hem te zijn mishandeld. Hij moet beiden minimaal 15
jaar opsluiten. Uit een recent internationaal vergelijkende studie van Peter
Tak blijkt dat een van de effecten van minimumstraffen is dat rechters uitwegen
gaan zoeken als de minimumstrafver afwijkt van de gewenste straf. Er komen dan
'oneigenlijke' sepots of vrij spraken om het onrecht van de te zware
minimumstraf te ontlopen. En wat concludeert de rechtse denker? Schandaal!
Rechters geven onterecht vrijspraak. Zie je wel dat rechters softies zijn!
Of wat dacht u van het uitgelekte plan van de beoogde
coalitie om proefverloven voor tbs'ers nog meer aan banden te leggen. Zonder
proefverlof kan een tbs'er moeilijk aantonen dat hij klaar is voor terugkeer in
de samenleving. Zij zitten zo steeds langer vast. Criminelen proberen daarom
een tbs-veroordeling te voorkomen door niet mee te werken aan een psychologisch
onderzoek. Zo belanden meer gedragsgestoorde criminelen zonder behandeling in
de gevangenis. De kans dat zij na hun vrijlating opnieuw in de fout gaan wordt dan
alleen maar groter. Een gedragsgestoorde crimineel behandelen, biedt namelijk
geen garantie op succes, maar hem niet behandelen is wel een garantie op mislukking.
En wat concludeert de rechtse denker? Alarm! De recidive gaat omhoog, we moeten
strenger straffen!
De PVV wil ook dat criminelen voor elke inbraak apart moeten
brommen. Nu is het zo dat een dief die tien inbraken bekent niet tien keer
wordt gestraft, maar één keer. De PVV wil daar een einde aan maken. Omdat de
PVV ook bij herhaling de minimumstraffen wil verhogen; levert dat draconische
straffen op. Iemand die drie inbraken bekent, krijgt in het voorstel van de PVV
minimaal 1 jaar voor de eerste diefstal; 2 jaar voor de tweede en minimaal 6
jaar voor de derde diefstal. Iemand die drie inbraken bekent, moet dus 9 jaar
zitten. Bekent hij er tien dan zit hij minimaal 51 jaar!
Criminelen die op heterdaad zijn betrapt, maken nu vaak
schoon schip. Ze bekennen alles wat ze op hun kerfstok hebben. De politie lost
zo in één ldap veel zaken op, Krijgt de PVV haar zin, dan zal een inbreker het
wel uit zijn hoofd laten om vrijwillig wat dan ook te bekennen. Het betekent dat
de politie elke diefstal, elke inbraak en elke overval apart moet bewijzen. Dat
is een helse opgave. Het oplossingspercentage zal dus dalen. En wat concludeert
de rechtse denker? Schande! De pakkans voor misdadigers gaat omlaag. We hebben
meer politie nodig en hogere straffen.
Van een lange gevangenisstraf wordt niemand beter. Ook de afschrikwekkende
werking van hoge straffen is gering. Zeker als de PVV haar zin krijgt en het
oplossingspercentage daalt. Van het invoeren van hoge minimum straffen en het
onttakelen van het tbs-systeem wordt de samenleving dus ook niet veiliger.
Maar tot inkeer zullen rechtse mensen daardoor niet komen.
Zij geloven namelijk toch al dat criminelen onverbeterlijk zijn. Net als de
chagrijnige serveerster zien ze in de tegenslagen alleen maar een bevestiging
van hun eigen wereldbeeld. Ze zullen alleen nog maar harder gaan schreeuwen om
hoge straffen. Dat is de treurige rechtse spiraal naar beneden.
Pieter Hilhorst is politicoloog en schrijft stukjes in de
Volkskrant.
Misschien wat kort door de bocht. Maar wel raak.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten