Citaat tegen cynisme

Violiste Lisa Batiashvili in NRC 23-7-2020, onder de kop 'Waarom jaagt schoonheid ons angst aan?', opgetekend door journalist Joost Galema:

Geboren Europeanen beseffen vaak niet wat de harde realiteit elders is. Ik zie zo veel onnodige kritiek en negativiteit. Europa zou voor de rest van de wereld een voorbeeld kunnen – ja, moeten – zijn met alles wat het heeft bereikt na de Tweede Wereldoorlog, na de beproevingen van de twintigste eeuw. Want altijd was er die bijzondere ziel, zelfs te midden van tumult en conflicten.

Momenteel lijken mensen te denken dat de EU alleen draait om macht en geld. Maar dat is niet het wezen van de Europese ziel, die overstijgt dat politieke steekspel. Daar moeten we weer in leren geloven.

'Begin jaren negentig, op haar elfde, ontvluchtte Batiashvili met haar ouders de dreigende burgeroorlog in Georgië. Het gezin streek neer in Duitsland. Het was alsof ze op een andere planeet landde, zegt Batiashvili. Van dictatuur en chaos naar democratie en Pünktlichkeit. Als beroemd violist bereist ze nu de hele wereld. Ze is overal en nergens thuis.'

Ik help haar graag mee geloven. Zo'n citaat is goed tegen het cynisme dat me al te vaak overvalt. Net als het toespraakje dat ze hield voorafgaand aan het Prinsengrachtconcert 2014, Erbarme dich.

Na dat concert, schrijft, Joost Galema, 'moest Batiashvili enkeleweken later in Rotterdam optreden met dirigent Valery Gergiev, een Poetin-aanhanger die openlijk zijn steun betuigde aan de Russische inval op de Oekraïense Krim. De violist bedwong de aanvechting af te zeggen. In plaats daarvan bestelde ze een solotoegift bij de Georgische componist Igor Loboda, met de veelzeggende titel Requiem voor Oekraïne. Zonder er enige woorden vuil aan te maken, zette ze schoonheid en mededogen tegenover bruut geweld, en liet er intussen geen misverstand over bestaan hoe ze over Gergiev dacht.'

Die kop, overigens, kwam uit het volgende citaat:

'Op haar nieuwe album City Lights brengt ze een eerbetoon aan de wereldsteden die ze gedurende haar loopbaan leerde kennen. Het blijkt eveneens een ode aan de verwondering, die misschien wel het beste wordt verwoord in een popsong van landgenote Katie Melua. Zij beschrijft, als een chroniqueur van het kleine, de natuur, de mensen en de seizoenen in een Londens park en stelt na elk couplet vast: "There’s no better magic than this."
Het zijn bitterzoete herinneringen aan wat voorbijgaat. Batiashvili:

Maar nostalgie is niet noodzakelijkerwijs een verdriet. Ik laat iets van mezelf achter op deze plekken, en die plekken laten iets van zichzelf achter in mij. Zodoende ontstaat er een emotionele band met steden, met mensen en met melodieën, met momenten waarop ik me gelukkig voelde. Ik proef tegenwoordig in de maatschappij een tendens om de lelijkheid van het bestaan te benadrukken. Wat is het punt daarvan? Wat brengt het ons? Waarom jaagt schoonheid ons angst aan?

.