Sommige auteurs, of uitgevers, lijken te denken dat kinderen dol zijn op mystificaties. Sommige jury's houden er ook van. In 2022 kreeg Terra Ultima, de ontdekking van een continent de Woutertje Pieterse prijs:
Er is een opgetogen verteller geheten Noah J. Stern, 'erelid van het
Koninklijk Genootschap der Wetenschappen, lid van de expeditie naar Terra Australis' en ontdekker van de fantoompoot van de Anguis fragilis. Hij is uitgenodigd om mee te werken aan een boek over een andere ontdekking, door een andere reiziger, ene Raoul Deleo.
Raoul Deleo is een pseudoniem van Raoul de Leeuw en Noah J. Stern bestaat alleen in Terra Ultima, met uitbreidingen naar de website van de uitgeverij en (per ongeluk) naar Tzum en meer. Mooi gedaan.
Dr. Kim McAber, zogenaamd de auteur van Gruwelkabinet, heet in de oorspronkelijke Engelstalige versie Dr. McCreebor, en waar de ene naam associaties met macaber zou moeten oproepen doet de andere dat met creepy, getuige de titel, World of Weird: A Creepy Compendium of True Stories.
Auteur: Tom Adams. Die vind je net als de illustrator alleen bovenaan de titelpagina en in het colofon terug, en zelfs een website als Goodreads liet zich op het verkeerde been zetten door de eerste de beste hit op een zoekmachine (Google?) over te nemen en onder 'about the author' te vermelden:
Born Thomas Charles Renwick Adams, Tom Adams was a US-born Anglo-Scots illustrator and painter. Long active in a variety of visual formats, he is known for his work in book cover art, portrait painting, poster, advertising and album art.
Leuke misser: deze Tom Adams was vast een boeiend figuur, maar helaas, de auteur van World of Weird is een andere Tom Adams:
Tom Adams is an award winning television producer and author. He was born in Yorkshire but now lives in Sevenoaks in Kent. As a television producer he has made documentaries on everything from David Livingstone (I presume) to the Berlin Wall, from the Seven Wonders of the World to the Industrial Revolution. He was inspired to turn his hand to writing children’s books once his son, then 5, started asking questions about how the world worked. He now has nine children’s science and technology books to his name including Feel the Force, Molecule Mayhem (winner of the Society of Authors/ ALCS Award for Educational Writing 2013) and All Aboard the Discovery Express.
De Nederlandstalige uitgave heet Gruwelkabinet, een griezelige verzameling waargebeurde verhalen ('door Dr. McAber') en is vertaald door Johanna Rijnbergen. De illustraties zijn niet van die 'US-born Anglo-Scots illustrator and painter', maar van Celsius Pictor. (Een schuilnaam van de Spaanse illustrator Celso Martínez), maar...
...over naar de gruwelen. Die starten met een voorwoord dat de mystificatie verder doorzet doordat 'Dr. Kim McAber' zich voorstelt als de achterkleindochter van 'de beroemde ontdekkingsreiziger en filosoof dr. McAber'.
Ik moet bekennen dat ik nog nooit van mijn allang overleden overgrootvader had gehoord, tot ik bij het opruimen van de zolder in mijn ouderlijk huis een oude kist vond met notitieboekjes en manuscripten die van hem waren geweest.
Die overgrootvader zou dol zijn geweest op 'het bizarre. Hoe mysterieuzer of gruwelijker, hoe beter'. En de gepresenteerde verzameling is dus de zijne. Maar, schrijft Kim in de laatste alinea, 'in sommige gevallen, wanneer ik denk dat de doctor het bij het verkeerde eind heeft, heb ik er mijn eigen commentaar aan toegevoegd.'. Dat staat er dan in handschrift bij.
Dat 'gruwelkabinet' is eerder een rariteitenkabinet en is verdeeld in acht hoofdstukken.
Die quasi-Latijnse termen doen natuurlijk lekker ouderwets aan en ook de illustraties bij de 58 voorgestelde items ogen negentiende-eeuws, zelfs de hier en daar gebruikte foto's, zoals bij heksenstenen en Waterloo-gebitten, zijn korrelig en vergeeld afgebeeld.
Het zijn grotendeels rariteiten die niet verzonnen zijn: Waterloo-gebitten, bijvoorbeeld, hebben bestaan, evenzo zaken als vloektabletten, pestmaskers, slakkensiroop, de Bronzen Stier van Falaris en Galileo's vinger (bewaard in een Florentijns museum). Maar zo'n spreukenboek als afgebeeld op p. 47 lijkt me een verzinsel van de illustrator, al hebben spreukenboeken natuurlijk ook bestaan.
Lekker bladeren in dit koffietafelboek, maar als naslagwerk is het niet serieus te nemen.
Bronnen ontbreken, evenals een register. De woordenlijst achterin is een aardige toevoeging.
Adams, Tom. Gruwelkabinet, een griezelige verzameling waargebeurde verhalen, door Dr. McAber. Illustraties van Celsius Pictor. Vertaling Johanna Rijnbergen. Lemniscaat, 2023. ISBN 978 90 477 1475 0, 62 p. Oorspr.: World of Weird: A Creepy Compendium of True Stories, Wide Eyed Editions / Quarto Group, 2022.
