Wie weet komt het er nog eens van: een echt goed boek voor kinderen en andere mensen over economie, volgens mijn eerste druk van het Van Dale Junior Woordenboek Nederlands (1994) 'alles wat te maken heeft met de rijkdom van een land. Het gaat erom hoeveel geld er wordt verdiend en hoeveel er wordt uitgegeven'.
In afwachting daarvan verbaas ik mij vaak over hoe journalisten en sommige experts over economie schrijven. Het lijkt alleen maar te gaan over procenten.
Neem nou Peter de Waard, in de Volkskrant 2-9-2014, in een stuk waarin hij Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika vergelijkt. Hij zet uitsluitend de cijfertjes van bbp en aantallen bewoners tegenover elkaar, gelardeerd met wat groei- of krimppercentages. Economie? Dat is het bruto binnenlands product.
Hoe dat wordt gemeten, of die cijfers betrouwbaar zijn, geen woord erover. Hoe die producten tot stand komen, wie er beter wordt en wie niet, geen idee. Wel iets over de aard van die producten, sommige landen exporteren vooral 'grondstoffen'. Het lijkt zorgelijk als 'de economie krimpt', zonder dat-ie uitlegt waarom.
Het ligt in lijn met een ingezonden brief in diezelfde krant van emeritus-hoogleraar Bernard van Praag, voorzien van de kop 'Kindertekort nekt economie'. Als er in een bepaald gebied minder wordt verdiend en minder wordt uitgegeven, is dat kennelijk heel erg. Als het aandeel werkende mensen in een bevolking afneemt, dan is dat 'desastreus'. Economie betekent hier stijgende welvaart, uitgedrukt in geld.
Gaat heen, laat uw handjes wapperen en vermenigvuldigt u, want dat is goed voor 'de economie'.
Laat ik nou denken dat 'de economie' de wetenschap is die zich bezighoudt met het ontstaan en de verdeling van rijkdom en armoede, zonder uitspraken te doen of het nu goed of slecht is als de totale rijkdom afneemt.
Die verdeling, daarover schrijft die Van Praag niet. En Peter de Waard in dit stuk evenmin, met uitzondering van de werkloosheid onder Zuidafrikaanse jongeren, in een alinea.
Misschien komt meer daarvan aan de orde in de komende reeks tv-documentaire's van Bram Vermeulen, Dwars door Afrika.
Economie als wetenschap, o.k., ik stel vast dat in het alledaags spraakgebruik economie ook de betekenis heeft van ons aller doen & laten, voorzover uit te drukken in werk en geld.
Begon dat niet, ooit, lang geleden, vermoedelijk met een ruil waarvan beide partijen plezier hadden? En hoe snel kwam de klad daarin door machtsverschillen? Wanneer begonnen mensen elkaar op te lichten? Wanneer begonnen we elkaar als handelswaar in te zetten?
Kijk, daarover zou ik graag dat (kinder)boek zien verschijnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten