Bijvoorbeeld als ik weer eens een reeks artikelen zie onder het kopje 'Ik houd niet van lezen'. Ofwel: 'J'aime pas lire', want het gaat hier over het dossier in La revue des livres pour enfants 296 (september 2017).
Alweer, denk ik dan. Hoe vaak is dat thema langsgekomen in mijn loopbaan als journalist en uitgever op het gebied van de jeugdliteratuur en de leesbevordering? Annie M.G. Schmidt schreef het al, er zijn lees- en leefkinderen:
De leefkinderen hebben geen behoefte aan boeken, ze spelen liever. Ze beleven al zo veel in de wereld, ze hebben geen aanvulling nodig. Deze leefkinderen kwamen uitsluitend in de leeszaal uit nieuwsgierigheid, of om te zien of er iets te beleven viel of om te praten en te wriemelen. Ze waren er per ongeluk, en ze gingen meestal vanzelf weer heel gauw naar buiten. De leeskinderen bleven.
Aldus de ex-jeugdbibliothecaris, die praktiseerde in een tijd zonder tv, games en andere digitalia. Maar leesbevorderaars hebben zich decennialang ingespannen om ook deze kinderen aan het lezen te brengen. Dat sommige kinderen niet van lezen houden, wordt als probleem ervaren, overigens vaak uit respectabele didactische motieven.
De redactie van La revue des livres pour enfants had het creatieve idee om de artikelen als kop mee te geven welke redenen zouden kunnen worden genoemd om niet te willen lezen: 'j'aime pas lire'
... disent-ils (zeggen ze)
... pour l'école (voor school)
... parce que c'est trop dur (omdat het te moeilijk is)
... mais je veux bien écouter (maar ik wil wel luisteren)
... parce que c'est un truc de filles (omdat het iets voor meisjes is)
... mais je vais quand-même à la bibliothèque (maar ik ga toch naar de bibliotheek)
en tot slot... mais est-ce si grave? (Is dat zo erg?)
In elk artikel komt dat aspect dan aan de orde, met veel ervaringsgegevens. Overigens duikt meteen al op de eerste pagina van het eerste artikel (van Anne-Marie Chartier) Daniel Pennac op, met zijn tien 'rechten van de lezer', waaronder het 'recht om niet te lezen' (en ook het 'recht om te zwijgen'), afgebeeld in tien tekeningetjes. Zo relativerend zijn onze Franse leesbevorderaars wel. Zoals ook Carol Laurence ('orthophoniste' in Parijs) in '... c'est trop dur' niet vergeet uit te leggen hoe complex het begrip dyslexie is en het laatste artikel eindigt met dit plaatje:
Ik heb niet alle artikelen van voor naar achter gelezen, maar ik krijg de indruk dat leesbevorderaars (dus ook jeugdbibliothecarissen) veel zouden herkennen en weinig nieuws zouden aantreffen. Mits ze Frans kunnen lezen, uiteraard... Grappig voor jeugdbibliothecarissen is wellicht het artikel '... je vais quand-même à la bibliothèque', want dat beschrijft de aanpak van de bibliotheek in Lyon, die zich expliciet richt tot kinderen die 'niet van lezen houden'.
La revue des livres pour enfants is een Frans tijdschrift over jeugdliteratuur, uitgegeven door La joie par les livres, dat ressorteert onder de Bibliothèque Nationale de France.
Niet alle afleveringen van La revue des livres pour enfants bespreek ik. Alleen de jaarlijkse selecties, en soms een nummer met een dossier dat me het bespreken waard lijkt, zoals dit, over jeugdliteratuur in Brazilië, dit, over goden en jeugdliteratuur, of dit, over het risico van politiek in jeugdliteratuur.
Onder dossier verstaat het tijdschrift een vijf- tot zevental degelijke artikelen over één onderwerp. Voor het overige bestaat het uit besprekingen, nieuws en een enkel interview of artikel over een ander onderwerp, buiten het dossier.
La revue des livres pour enfants 296, september 2017. Centre national de la littérature pour ja jeunesse, Bibliothècque nationale de France. ISBN 978 2 35494 079 9, ISSN 0398 8384, 192 p. Prijs van dit nummer buiten Frankrijk € 15,-.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten