Neem nou een omgedraaide piespot.
Zo start Kunst? Marcel Duchamps Fontein 1917-2017 van Ted van Lieshout.
Volgende pagina's: een schilderij in een lijst, 'een lijst met een plaatje erin'. En dat plaatje is kunst, vanwege de lijst.
Nou nee, 'je begrijpt er niks van!'
Want om een beeld, bijvoorbeeld, zit geen lijst.
Kunst is altijd mooi bedoeld.
Of knap gemaakt.
Of er is er maar één van.
Maar ook dat blijkt niet helemaal te kloppen. Er moet nog iets mee gebeuren:
Met op de pagina ernaast een afbeelding van een massieve grijze bakstenen kubus met lijstranden.
'Dat is precies wat Marcel Duchamp 100 jaar geleden deed', aldus de verteller, en na alle rumoer dat zijn handeling veroorzaakte:
Sindsdien wordt anders gedacht over kunst. Kunst hoeft niet meer per se mooi te zijn of knap gemaakt of deftig en duur. Kunst kan en mag ook zomaar zijn: een idee. En er mag een lijst om of een sokkel onder, maar dat hóéft niet.
Honderd jaar later, zo gaat het verhaal verder, plaatste een kind een afwasborstel in een lijst, diezelfde lijst als van dat museum daarvoor. Kunst! - en de afwas bleef staan.
Moeder wilde kwaad worden, maar ze slikte haar boosheid in toen het kind zei: 'ik vind je erg lief, mama, maar het is jammer dat je geen verstand hebt van kunst.'
Toen begreep de moeder dat haar kind een kunstenaar was. Het mocht tot middernacht opblijven.
Volgt een gedicht over 'het woordje kunst' en omdat ik al genoeg geciteerd heb, zal ik dat nu eens niet doen. Erboven staat in rode letters de kop 'Kom, we gaan kunst bevrijden!'.
Weet ik nu wat kunst is? Eigenlijk nog niet. Kunst is wat we kunst noemen. Kunst trekt onze aandacht op een andere manier dan andere zaken. Maar dat zijn geen sluitende definities. We kunnen nog wel even bezig blijven...
Wel zal dit lichtvoetige boekje kinderen (van acht tot tachtig en ouder) aan het denken kunnen zetten over kunst, en afhelpen van precies die stereotypen waarmee het begint.
Dat lijkt me een goed begin.
Ted van Lieshout. Kunst? Marcel Duchamps Fontein 1917-2017. Leopold, 2017. ISBN 978 90 258 7382 0, 24 p.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten