Beestenspul

Toevallig passeerden er ongeveer tegelijk twee boeken waarin een reeks dieren wordt gepresenteerd, Het geheime leven van dieren van Liz Marvin & Greg McLeod, en Noord Marieke ten Berge & Jesse Goossens.

Dat was meteen ook vrijwel de enige overeenkomst, naast de taal (Nederlands, maar in het eerste geval vertaald) en de bindwijze (hardcover).

 

Het geheime leven van dieren biedt een reeks weetjes over dieren, zonder bronnen te noemen. In enkele gevallen gaat het om individuele dieren, zoals de kaketoe Snowball of de Californische zeeleeuw Ronan. Enig thematisch verband is er niet, behalve dat 'dieren geweldig zijn', dan wel 'erg schattig en grappig', 'gekke trucjes' kennen en dat sommige dieren 'zó slim en handig zijn dat je het bijna niet kunt geloven'. De afbeeldingen zijn grappig bedoeld, en zetten argeloze jonge lezers soms op het verkeerde been want bijvoorbeeld wasberen zien er echt niet zo uit als op de cartoon in het boek.

Het is vertaald uit het Engels (door Jan Paul Schutten) en is geschreven door Liz Marvin en getekend door Greg McLeod. De afbeeldingen zijn zoals gemeld grappig bedoeld en cartoon-achtig, ze tonen de dieren niet helemaal zoals ze zijn.

En de teksten zijn ook grappig bedoeld.

 

De dieren worden in volstrekt willekeurige volgorde gepresenteerd, met weetjes die nauwelijks beklijven en niets met elkaar te maken hebben, en de cartoons tonen niet of onvoldoende hoe het werkelijk zit. 

Leuke titel hoor, Het geheime leven van dieren, van pientere pythons tot geniale gekko's, met dat binnenrijm, maar geheim is het niet en of je in voorkomende gevallen van pienter dan wel geniaal kan spreken valt ook te betwijfelen. Ik vraag me in gemoede af welke jonge lezer iets heeft aan dit boek. In ieder geval niet de lezer die echt iets wil weten over stokstaartjes, wasberen, pythons of gekko's. Die index achterin heeft dus niet heel veel zin.

Maar o.k., als je het uit hebt weet je dat paarden staand kunnen slapen. En dat vleermuizen ondersteboven hangend bevallen. En zo.

 

 

 

Het andere boek heet Noord en presenteert een reeks dieren die leven op en rond de Noordpool, preciezer gezegd het Arctisch gebied. Ieder dier stelt zich zelf voor en die tekst wordt vergezeld door een linoleumsnede-achtige illustratie. Die afbeeldingen zijn gemaakt door Marieke ten Berge, die in een voorwoord verklaart 'Waarom dit boek?' Nou, 'vanuit een passie voor het hoge Noorden - met name de poolgebieden - en een liefde voor illustraties en beeld'. Die passie voor het hoge Noorden deed me vermoeden dat Marieke nabije familie zou kunnen zijn van H.C. ten Berge.

De platen zijn de essentie van dit boek. Hoewel ook hier eventueel te miereneuken valt over beeld en werkelijkheid, geven ze markante trekken van de dieren goed weer. Kijk maar naar deze rendieren.

Of de zeearend.

Iedere plaat is paginagroot en ertegenover staat een pagina met tekst: hier stelt het beest zich als het ware voor, met woorden die hen in de bek zijn gelegd door Jesse Goossens, die niet alleen auteur is maar sinds eind 2020 ook uitgever is van het kinderboekenfonds van Lemniscaat en zo dus haar eigen boek uitgeeft. 

Ook hier ontbreken bronnen en verwijzingen, jammer. Maar elk portret bevat wel een kadertje met informatie over soort, wetenschappelijke naam, 'waar', afmeting, gewicht, leeftijd, aantal en beschermingsstatus. Achterin is een index. En een oproep tot natuurbescherming, helaas zonder verwijzingen dus nogal gratuit.

De opmaak is opmerkelijk maar niet helemaal geslaagd. Die woorden in kleur en ander lettertype, het verlevendigt de pagina maar wekte bij mij even de verwachting dat er iets met die woorden was. Maar nee, er lijken afgezien van begininitialen en beginwoorden willekeurig woorden uitverkoren te zijn. Jammer.

Niettemin valt deze onbedoelde ontmoeting op de bespreektafel in het voordeel uit van Noord. Het is informatiever en ik vind het mooier.

Liz Marvin & Greg McLeod. Het geheime leven van dieren, van pientere pythons tot geniale gekko's. Vertaald door Jan Paul Schutten. Kluitman, 2021. ISBN 978 90 206 1907 2, 128 p.

Marieke ten Berge & Jesse Goossens. Noord. Lemniscaat, 2021. ISBN 978 90 477 1203 9, 84 p.