Vertrouwen

Mij trof 5 juni in NRC die foto van een bloemenstalletje bij het kerkhof Kolpino in Petersburg. Het artikel had als kop 'Russen zijn banger voor het vaccin dan voor het virus'. De foto ontbreekt helaas in de digitale versie van het artikel, met dezelfde kop, die de inhoud aardig samenvat. Dan maar even per gsm. Het resultaat is er naar, maar geeft toch een indruk.

 

Over de verkoopster van de (plastic) bloemstukken, de 76-jarige Nina Petsjkoerova, schrijft de journalist, Eva Cukier:

 

Hoewel Petjskoerova de doodsoorzaak niet kan raden, weet ze wel dat bij coronabegrafenissen alleen de naaste familie het kerkhof op mag. „De rest moet hier bij de poort afscheid nemen.” Afgelopen maart dromden rouwenden dagelijks samen voor de poort. Ook zag ze leeftijdgenoten overlijden. „Het is een gevaarlijke ziekte, maar wat doe je eraan? Alles staat vast. Als je voorbestemd bent om te verdrinken, dan kom je niet onder de trein.” Vaccinatie acht ze zinloos. „Dit is erger dan griep, en bovendien zijn bij ons alle medicijnen nep. Als ik mocht kiezen nam ik een Amerikaans vaccin.”

Treffender kan het wantrouwen in haar eigen overheid bijna niet verwoord worden. 'Bovendien zijn bij ons alle medicijnen nep.'

En dat ná een bijdrage twee dagen eerder in hetzelfde dagblad, waarin vier argumenten voor een Europees soort DigiD worden aangedragen, een e-ID, zie hier. Ik citeer:

 

Daarnaast moet het een veilig alternatief bieden voor de wildgroei aan digitale ‘wallets’ van private bedrijven als Apple en Google. De gedachte: liever een niet-commercieel, Europees initiatief, dan dat burgers in de armen van Amerikaanse megabedrijven worden gedreven. Aan Europeanen die dat willen, moeten alle lidstaten een veilig, EU-breed geaccepteerd systeem gaan aanbieden. „Dit gaat erom consumenten een keuze te bieden: een Europese keuze”, aldus Breton donderdag. Die keuze blijft dus vrijwillig, benadrukten EU-ambtenaren donderdag voortdurend. Tegelijk wordt het voor burgers ooit misschien wel lastig zich volledig aan een nieuw systeem te onttrekken, als het in de hele EU straks soepel draait.  

[...]

De Commissie benadrukt dat het nieuwe systeem het ‘allerhoogste beveiligingsniveau’ moet krijgen. Maar hoe dat in de praktijk gaat werken en welke eisen en technische standaarden Brussel verplicht stelt, moet de komende tijd met alle Europese lidstaten worden afgesproken. „Het beveiligingsniveau zal hoger liggen dan nu in sommige lidstaten het geval is”, merkt een EU-ambtenaar op. Biometrische identificatie met vingerafdrukken of gezichtsherkenning zal in elk geval onderdeel van het systeem worden. Cruciaal is voor de Commissie ook dat de eigenaar van het mapje steeds kan bepalen welke gegevens precies worden gedeeld.  

 

 

Er is minimaal één voorwaarde die niet wordt genoemd: vertrouwen in de overheid. Zie boven, Nina Petsjkoerova. Wat natuurlijk ook al geldt voor de bestaande, nationale systemen zoals DigiD. Zij die de overheid nu al zien als een soort Big Brother die ons in de tang neemt, zullen er niet geruster op worden. Zij die hebben ervaren hoe overheidsdiensten steeds meer werden afgebroken en/of vercommercialiseerd, evenmin.

Natuurlijk, 'de overheid' wordt beheerd en gestuurd door hen die namens ons als kiezers regeringen vormen. En wij als kiezers zijn het, zacht uitgedrukt, onderling niet altijd eens over hoe dat moet en wat we van 'de overheid' mogen of moeten verwachten. Minstens de helft van de kiezers heeft zijn eigen onmachtige overheid gekozen.

Nog zo'n lezenswaardig artikel was daarom dat van Olav Tempelman in de Volkskrant 6-6-2021, afdeling opinie. Titel: 'Met de vijand praat je niet'. Online: 'Met jou praat ik niet: hoe het vijanddenken oprukt in Nederland'. 

Hoe minder we elkaar vertrouwen, hoe minder vertrouwen in de regering - en  hoe minder vertrouwen een regering verdient. Zie types als Max Verhagen, Henk Bleker, Mark Rutte, Wopke Hoekstra, Ton Hooimaijers ('De overheid moet een serviceloket zijn voor het bedrijfsleven', 2015), makkelijk aan te vullen. Zie ook dit onderzoeksrapport.

Of, denk ik, hoe meer een overheid een verlengstuk wordt van grote bedrijven, hoe onbetrouwbaarder.

We zijn inmiddels weer een week verder nadat ik het bovenstaande schreef en opnieuw is geslonken vertrouwen een thema. Lezenswaardig vond ik bijvoorbeeld de filippica van Bas Heyne in NRC 12-6-2021.

Ik denk dat we nog lang niet zijn uitgepraat over vertrouwen.