Weer even aandacht voor het leesonderwijs in Nederland. Dank, Aleid Truijens, voor weer zo'n stukje dat een spijker op zijn kop slaat, in de Volkskrant van 2 januari 2023.
Daar gaat-ie, in zijn geheel:
Leek er toch nog íéts mee te vallen in het duistere jaar 2022. ‘De ‘leescrisis’ valt mogelijk mee’ was op 22 december te lezen in de Volkskrant. Zou het? Zo’n lichtpuntje kunnen we best gebruiken.
Helaas, het is een blindganger. Over die leescrisis valt niks hoopgevends te melden, en die aanhalingstekens kunnen wel weg. Wat is er aan de hand? Het Centraal Planbureau concludeert dat het internationale onderzoek van Pisa bij het meten van de leesvaardigheid van 15-jarigen niet optimaal accuraat is. Op de laatste wereldwijde ranglijst, uit 2018, staat Nederland op een schamele 26ste plaats, in 2003 was dat nog de achtste. De vergelijking wordt vertroebeld, zegt het CPB, doordat steeds meer landen deelnemen, wat de concurrentie vergroot. Ook is de vraagstelling veranderd, heeft Nederland een relatief lage respons en wordt er nu digitaal getoetst.
Ja, dit kan allemaal best meespelen. Enige mate van onzekerheid zit vaak in langlopende internationale onderzoeken. Misschien dat het Nederland een of twee plaatsen op de ranglijst heeft gescheeld. Zeker is dat niet eens, zegt CPB-onderzoeker Paul Verstraten; of Nederland door deze factoren lager heeft gescoord valt niet vast te stellen. Wel kan hij zeggen dat ‘de daling in 2018 een grotere mate van onzekerheid [kent] dan we van Pisa gewend zijn’. Tja. Pisa geldt internationaal inderdaad als behoorlijk betrouwbaar.
Interessanter, en bijna komisch, wordt het als we kijken naar een belangrijke oorzaak die het CPB noemt voor de scherpe daling van Nederland tussen 2015 en 2018. In 2018 werd voor het eerst het ‘kritisch evalueren’ van wat leerlingen lezen getest. Dus: begrijpen wat bedoeld wordt, erover nadenken en erop kunnen reageren. En hé, laten Nederlandse leerlingen dáár nu juist slecht in zijn! Oneerlijk hoor, om hen te vergelijken met leerlingen die dat wel kunnen en daarop af te rekenen.
Het is precies waaraan het volgens leesonderzoekers, de Onderwijsinspectie en de Onderwijsraad (zie lezen.nl en De staat van het onderwijs 2022) in Nederland schort: langere teksten begrijpen, inhoud doorgronden, diepere verbanden leggen. Écht kunnen lezen.
Helaas, het is een blindganger. Over die leescrisis valt niks hoopgevends te melden, en die aanhalingstekens kunnen wel weg. Wat is er aan de hand? Het Centraal Planbureau concludeert dat het internationale onderzoek van Pisa bij het meten van de leesvaardigheid van 15-jarigen niet optimaal accuraat is. Op de laatste wereldwijde ranglijst, uit 2018, staat Nederland op een schamele 26ste plaats, in 2003 was dat nog de achtste. De vergelijking wordt vertroebeld, zegt het CPB, doordat steeds meer landen deelnemen, wat de concurrentie vergroot. Ook is de vraagstelling veranderd, heeft Nederland een relatief lage respons en wordt er nu digitaal getoetst.
Ja, dit kan allemaal best meespelen. Enige mate van onzekerheid zit vaak in langlopende internationale onderzoeken. Misschien dat het Nederland een of twee plaatsen op de ranglijst heeft gescheeld. Zeker is dat niet eens, zegt CPB-onderzoeker Paul Verstraten; of Nederland door deze factoren lager heeft gescoord valt niet vast te stellen. Wel kan hij zeggen dat ‘de daling in 2018 een grotere mate van onzekerheid [kent] dan we van Pisa gewend zijn’. Tja. Pisa geldt internationaal inderdaad als behoorlijk betrouwbaar.
Interessanter, en bijna komisch, wordt het als we kijken naar een belangrijke oorzaak die het CPB noemt voor de scherpe daling van Nederland tussen 2015 en 2018. In 2018 werd voor het eerst het ‘kritisch evalueren’ van wat leerlingen lezen getest. Dus: begrijpen wat bedoeld wordt, erover nadenken en erop kunnen reageren. En hé, laten Nederlandse leerlingen dáár nu juist slecht in zijn! Oneerlijk hoor, om hen te vergelijken met leerlingen die dat wel kunnen en daarop af te rekenen.
Het is precies waaraan het volgens leesonderzoekers, de Onderwijsinspectie en de Onderwijsraad (zie lezen.nl en De staat van het onderwijs 2022) in Nederland schort: langere teksten begrijpen, inhoud doorgronden, diepere verbanden leggen. Écht kunnen lezen.
Heel goed dus dat Pisa dit onderdeel heeft opgenomen. In absolute zin, in vergelijking tot andere deelnemers, mét dit onderdeel, staat Nederland helaas gewoon waar het staat: niet langer bij de landen die scoren boven Oeso-gemiddelde.
En voor wie Pisa nu wantrouwt: ook bij Pirls, het internationale leesonderzoek onder 9-jarigen, daalde Nederland tussen 2001 en 2016 van de tweede naar de veertiende plaats. We voldoen evenmin aan nationale maatstaven. Volgens recent onderzoek van de Onderwijsinspectie haalt de helft van de achtstegroepers niet het minimale leesniveau dat nodig is om maatschappelijk te functioneren. Geen reden tot relativering.
Voorspelbaar genoeg gebeurt dat wel, juist door degenen die medeverantwoordelijk zijn voor de ramp en de oplossing. Henk Hagoort, voorzitter van de VO-Raad, grijpt het nieuwsbericht gretig aan om op Twitter de kanttekeningen van het CPB ‘onthutsend’ te noemen en Pisa-onderzoek ‘onbruikbaar om beleid op te baseren’ te verklaren. De VO-Raad zal dus rustig doorgaan met het faciliteren van falend leesonderwijs.
De VO-Raad plaatste een oproep voor het VO-Lagerhuisdebat op 25 januari, met ‘leerlingen, schoolleiders, bestuurders én ambtenaren van het ministerie’. Onderwerp: ‘Basisvaardigheden: wie bepaalt wat we op school leren?’
Voorspelbaar genoeg gebeurt dat wel, juist door degenen die medeverantwoordelijk zijn voor de ramp en de oplossing. Henk Hagoort, voorzitter van de VO-Raad, grijpt het nieuwsbericht gretig aan om op Twitter de kanttekeningen van het CPB ‘onthutsend’ te noemen en Pisa-onderzoek ‘onbruikbaar om beleid op te baseren’ te verklaren. De VO-Raad zal dus rustig doorgaan met het faciliteren van falend leesonderwijs.
De VO-Raad plaatste een oproep voor het VO-Lagerhuisdebat op 25 januari, met ‘leerlingen, schoolleiders, bestuurders én ambtenaren van het ministerie’. Onderwerp: ‘Basisvaardigheden: wie bepaalt wat we op school leren?’
Hé, wie ontbreken er in het rijtje genodigden?
Natuurlijk, de leraren, degenen die leerlingen basisvaardigheden moeten bijbrengen! De leraren aan wie onderwijsminister Dennis Wiersma, die wél doordrongen is van de ernst van de leescrisis, zeggenschap wil teruggeven. Die hebben ze er liever niet bij. Het illustreert waarom verbetering van het leesonderwijs, ondanks inspanningen van velen, voorlopig een wensdroom blijft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten