Vier 'lekker eigenwijze' auteurs

Dezer dagen (2-t/m 13 oktober) is het Kinderboekenweek (meer hier) en dat is het moment voor veel periodieken om even aandacht te schenken aan het fenomeen kinderboek. 

 

 

Laura de Jong en Pjotr van Lenteren (of de koppenmaker van dienst) in de Volkskrant 4-10-2024:

Als je naar de bestsellerlijsten kijkt, zou je denken dat kinderen het liefst boeken van youtubers en vloggers lezen. Wat betekent dit voor de kinderliteratuur?

 

Ze pakken het grondig aan en gaan te rade bij o.a. Jeroen Dera, hoofddocent Nederlandstalige letterkunde, en Anne Steenhoff, docent en auteur van Een lui letterland. 

Dera benoemt de invloed van digitale media en ja, schrijven de auteurs:

 

Inderdaad staat het overgrote deel van de verkochte kinderboeken niet in de bestsellerlijst die de CPNB, het marketingbureau van het boekenvak, samenstelt op ­basis van verkoopcijfers. In 2023 viel 28 procent van de verkochte gedrukte boeken onder de noemer kinderboeken. Dat zijn meer dan 10 miljoen kinderboeken (in totaal zijn in 2023 43 miljoen boeken verkocht). De boeken in de toplijst van 2023 waren samen goed voor bijna 700 duizend exemplaren: ruim 90 procent van de verkochte kinderboeken komt dus niet voor in de lijst. 

Een kwart van de verkochte gedrukte boeken zou dus voor kinderen bestemd zijn. Vier decennia geleden was dat aandeel minder. Wellicht is de verkoop van boeken aan volwassenen sterker gedaald dan die aan (ouders en verzorgers van) kinderen.

Die toplijst wordt ook geciteerd:

Top tien bestverkochte kinderboeken in 2023
1. Rutger Vink & Thomas van Grinsven: Het pretpark; Billy Bones
2. Hanneke de Zoete: De Zoete Zusjes moppenboek 2; Kosmos
3. Hanneke de Zoete: De Zoete Zusjes lossen het op; Kosmos
4. Rutger Vink & Thomas van Grinsven: De tijdmachine; Kosmos
5. Rik Kleeven & Jesper Weijs: Rik en Jesper maken er een zooitje van; Kosmos
6. Rutger Vink & Thomas van Grinsven: De magische halsband; Kosmos
7. Hanneke de Zoete: De Zoete Zusjes gaan verhuizen; Kosmos
8. Chez Picthall: Baby ziet…; Oogappel
9. Charlotte Dematons: Sinterklaas; Uitgeverij Dematons
10. Hanneke de Zoete: De Zoete Zusjes moppenboek; Kosmos

Tja.

Jeroen Dera zegt het zo:

Belangrijker dan verkoopcijfers, zegt Dera, is de vraag of de kinderen die de boeken van deze populaire influencers lezen, ook worden vóórgelezen. Bijvoorbeeld uit De boom die een wereld was van Yorick Goldewijk, volgens Dera een van de mooiste kinderboeken van dit jaar. ‘Als je de inhoudelijke rijkheid en het taalniveau van zo’n boek vergelijkt met de populairste boeken, dan zijn de kinderen die met Goldewijk in aanraking komen echt beter af.

‘Ik lees De boom die een wereld was nu zelf voor aan mijn dochters van 4 en 6. De eerste zin van het openingsverhaal is: ‘De luiaard hing al de hele dag roerloos aan zijn tak in de boom.’ Een woord als ‘roerloos’ zal niet snel voorkomen in de boeken van Rutger en Thomas of in de Zoete Zusjes-reeks.’

Maar dat kinderen in hun vrije tijd populaire boeken van vloggers lezen is niet zozeer het probleem, stelt Dera. Een probleem wordt het pas als zulke oppervlakkige boeken systematisch in de schoolse context worden aangeboden. ‘Dat gaat in tegen alle principes van rijk tekstonderwijs.’

Waarvan acte, met instemming, ook van Anne Steenhoff.

In NRC 4-10-2024 selecteerde Mirjam Noorduijn 'de vier meest eigenwijze kinderboekenmakers die in het Nederlandse taalgebied actief zijn'. Dat werden Bibi Dumon Tak, Sjoerd Kuyper, Ted van Lieshout en Klaas Verplancke. Geen slechte keuze...

'Een boek over gevangenissen?'vroeg de mediatheekmoeder. 'Meisje toch, wat een ongezellig onderwerp. Ik vrees dat we dat niet hebben. We hebben wel boeken over kastelen, over wolven, over pony's.'

Altijd maar weer die pony's!

(Uit: De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf van Maria Kager.)

PS. De illustratie hierboven is van Floor Rieder en begeleidde het artikel in de Volkskrant.