Zoeken in deze blog

maandag 11 december 2017

Liever beestjes

Ha, een nieuw nummer van Lezen lag in mijn postbus, te weten 2017-4. Dat herinnerde me eraan dat er al zo'n zes nummers op bespreking lagen te wachten... Kennelijk kwam ik er niet toe, waarschijnlijk omdat ik de noodzaak tot bespreken niet hoog inschatte.
Toch belandt er nooit een nummer ongelezen bij het oud papier. Ieder nummer bevat wel iets interessants te lezen. In dit recente nummer bijvoorbeeld een interview met Jowi Schmitz, omdat ze met Weg de Dioraphte Literatour Prijs won.
Of dat leuke interview met Ingrid Schubert, Martijn van der Linden en Marije Tolman over de keuze mens of beest. Joukje Akveld ontdekte een Canadees onderzoek (helaas vermeldt ze niet welk) dat zou aantonen dat kinderen zich makkelijker vereenzelvigen met mensen in verhalen dan met dieren. Als kanttekening daarbij vond ze drie illustratoren bereid om te verklaren waarom die graag dieren laten optreden in hun verhalen.

Ingrid Schubert:

Er zijn drie redenen waarom Dieter en ik in onze prentenboeken graag dieren tekenen.
In de eerste plaats: ze zijn niet aan mode onderhevig. Bij mensen krijg je door hun kleding en kapsel toch altijd een tijdsbeeld mee, bij dieren geldt dat niet. Wat ook prettig is: dieren zijn in ons westerse denken gekoppeld aan bepaalde eigenschappen. Een beer is sullig, een egel juist slim, kennis die besloten ligt in ons cultureel erfgoed. Als tekenaar is het leuk die eigenschappen uit te vergroten.

Waarmee je nu juist ook grote cliché's schept. Afijn.
Ze gaat door:

Ten slotte kun je dieren dingen laten doen die, als je een kind getekend had, eng of bedreigend zouden zijn. Dieren staan verder van kinderen af waardoor er meer mogelijk is. Wat niet wul zeggen dat kinderen zich niet in dieren herkennen.

Martijn van der Linden is voorzichtiger:

Je hebt dieren die zich als dieren gedragen, dieren die rechtop lopen en kleren dragen en alles daartussenin. Zelf neem ik kinderen graag mee in een fantasiewereld, met een sprekend dier ben je daar meteen. Als illustrator vind ik dieren ook interessanter om te tekenen dan mensen: er is zoveel meer variëteit in vorm, kleur, structuur.

En Marije Tolman vindt:

Met dieren kun je multi-interpretabele karakters neerzetten zonder daar volwassen waarden aan te koppelen. Met een zwart kindje of een Aziatisch of een blank zijn er altijd lezers voor wie identificatie lastiger ligt. Dieren zijn universeel. Ze laten ruimte voor de eigen invulling van een kind. Aan de ene kant creëren ze een bepaalde afstand: als lezer bén je dat personage niet. Tegelijk kun je je wel betrokken voelen bij de emotie of het gevoel dat van dat personage uitgaat.

Hm, emotie of gevoel? Maar ik begrijp wat ze bedoelt.

Zoals vaker in Lezen wordt dit onderwerp niet verder uitgediept. Dat is niet de bedoeling van dit tijdschrift, het heeft geen academische aspiraties. Het is meer een prikbord vol nieuwtjes met ertussendoor korte interviews met auteurs, schrijvers of leesbevorderaars, bedoeld om onderwijsgevenden, bibliotheekmedewerkers en andere (potentiële) leesbevorderaars een steuntje in de rug te geven.
Omdat Stichting Lezen, de uitgever van het tijdschrift, zich tegenwoordig vooral richt op mensen die de jeugd aan het lezen willen brengen en houden (zie ook hier), komen vooral, maar niet uitsluitend, mensen aan het woord die voor kinderen en jongeren schrijven, tekenen, of werken in het onderwijs e.d.:

Lezen, tijdschrift over leesbevordering en literatuureducatie, verschijnt vier keer per jaar. Lezen richt zich op professionals in Nederland die werken met kinderen en jongeren van 0-18 jaar, die het leesbevorderingswerk dagelijks in de praktijk vormgeven, in de kinderopvang, op school, in de boekhandel en bibliotheek.

Het verschijnt vier keer per jaar en moet, schat ik, een flink deel van het budget van de stichting opslokken. Als smoel van de stichting voldoet het uitstekend. Of het ook 'professionals' over de streep trekt om meer aan leesbevordering te doen, dat weet ik niet. Zou zomaar kunnen.
De redactie bestaat uit Joukje Akveld, Daan Beeke, Eva Gerrits, Annemarie Terhell en Desirée van der Zander. Een abonnement kost niets.

Die zes onbesproken nummers laat ik verder onbesproken, maar ik neem me voor om vanaf nu weer iets meer aandacht aan Lezen te besteden.







Geen opmerkingen:

Een reactie posten