Zoeken in deze blog

vrijdag 28 september 2018

Onbegrijpelijke teksten

Op de achterkant van mijn wetenschapsscheurkalender (25 letters) kom ik zo nu en dan heerlijke teksten tegen.

Ze zijn niet helemaal onbegrijpelijk, zoals een tekst in een volstrekt vreemde taal zou zijn, bijvoorbeeld:

Mọi người sinh ra tự do và bình đẳng về phẩm cách và quyền lợi, có lý trí và lương tri, và phải đối xử với nhau trong tình bác ái.

(Artikel 1 Rechten van de Mens in het Vietnamees.) Of een tekst in een mij onbekend schriftsysteem, zoals:

ყველა ადამიანი იბადება თავისუფალი და თანასწორი თავისი ღირსებითა და უფლებებით. მათ მინიჭებული აქვთ გონება და სინდისი და ერთმანეთის მიმართ უნდა იქცეოდნენ ძმობის სულისკვეთებით.

(Idem, in het Georgisch.)

Maar neem deze tekst:

Het majoranadeeltje is een belangrijke kandidaat voor de qubit waarmee toekomstige quantumcomputers gaan rekenen. Een qubit is een bit die niet, net als de versie in de klassieke computer, alleen '0' of '1' kan zijn, maar ook '0' én '1' tegelijk. 
Het majoranadeeltje van Leo Kouwenhoven heeft de lading van een half elektron ('-1/2 e') of
van een half positron ('1/2 e'), de positief geladen tegenhanger van het elektron. 
Bij een ladingsmeting zal de elektrische lading van twee majoranadeeltjes - een zogeheten majoranapaar - daardoor 'o' of 'e' zijn. Die eigenschap laat zich vervolgens vertalen naar de '0' en '1' van digitale informatie.

Majoranadeeltje?
Kijkje in Wikipedia levert niet direct een verklaring:

Een Majorana-deeltje of Majorana-fermion is een type fermion dat zijn eigen anti-deeltje is. Het andere type fermion heet Dirac-fermion, dat verschilt van zijn anti-deeltje. Tot dusver zijn alle fermionen in het standaardmodel van de deeltjesfysica Dirac-fermionen, behalve eventueel de neutrino's, maar deze zijn ook geen Majorana-fermionen. Er zijn wel verschillende bosonen die hun eigen anti-deeltje zijn, zoals het Z-boson en het foton. In de supersymmetrische theorie is het neutralino zijn eigen anti-deeltje.

De term wordt ook wel gebruikt wanneer men het heeft over quasideeltjes. Dat wil zeggen dat vele deeltjes zich collectief zodanig gedragen dat zij de eigenschappen van een enkel deeltje bezitten.

Fermion? Boson? Fantastisch! Er zit beweging in de tekst, maar ik zie niets voor me.

Nog zo'n prachttekst:

Waar thermoplasten bij verwarming vloeibaar worden, zodat ze met technieken zoals spuit-
gieten allerlei vormen kunnen krijgen maar wel mechanisch zwak zijn, ontberen de stevige
thermoharders die verwerkbaarheid, zodat ze meteen bij de productie de juiste vorm moeten
krijgen. Vitrimeren bestaan eveneens als thermoharders uit moleculaire covalente netwerken, maar kunnen zich bij hoge temperatuur als een stroperige vloeistof gedragen. De omestering van carbonzuren in het materiaal draagt daaraan bij.
Vitrimeren bieden goede mogelijkheden voor hergebruik en reparatie en vitrimere bouwstenen laten zich door een soort van lassen aan elkaar bevestigen.

Dat ik zulke teksten niet helemaal kan volgen ligt natuurlijk aan ontbrekende technische kennis. Wat me boeit is dat de teksten niet helemaal onbegrijpelijk zijn, maar half.
Ik begin - en raak op een wondermooi dwaalspoor met visioenen van vitrimere fermionen die omesteren met quasideeltjes. Soort virtuele werkelijkheid.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten