Ach, voor ons bent u goed genoeg, meneer

Zie! Een docent die soms aan zichzelf twijfelt en dat toont:

 

Toen ik tijdens een les weer eens verzuchtte dat ik het graag eens anders zou willen brengen, dat ik het ook wel eens saai vond en dat ik zo graag een onvergetelijke docent zou willen zijn, bracht zij het terug tot de kern en had ze gelijker dan gelijk toen ze zei: 'Ach, voor ons bent u goed genoeg, meneer.' (p. 103)

Wat zit er al niet in zo'n kort citaat! Bijvoorbeeld: dat de docent vertelt hoe zeer hij zijn best wil doen voor zijn studenten en ronduit verzucht dat hij wel eens tekort schiet. Dat zijn student zich bewust is van de status van ROC-studenten.

Leraar op de fiets is een ontroerend en blij stemmend boek door een dijk van een docent, zo een die je leerlingen graag gunt. En dan vooral leerlingen of studenten van lbo en mbo, want juist zij hebben, denk ik, behoefte aan zulke docenten. Ze staan voor hun vak maar vooral ook voor hun leerlingen, bijna niet kapot te krijgen extraverte rasvertellers die naast vakkennis hun enthousiasme en betrokkenheid inzetten om iets goeds te maken van het onderwijs. Ze vinden lesgeven het fijnste wat er is.

Conrad Berghoef is zo'n docent. Dat blijkt wel uit deze verzameling anekdotes uit de moeilijke jaren 2019-2021, toen er ook op het ROC Friese Poort in Drachten, waar hij werkt, ineens op afstand onderwijs gegeven moest worden, moeizaam via platforms als Teams en Zoom.

Het boek kwam tot stand als vervolg op een bijzondere actie eind 2020 van een van zijn klassen, VP19EF, ja, ik verzin het niet, zo'n naam. (Hij legt het ergens uit.)

Ik citeer Omrop Fryslan:

 

De docent zat klaar voor zijn webcam, om les te geven aan klas VP19EF in Drachten, toen één van de leerlingen vroeg om het op te nemen. Reden: een andere leerling was niet aanwezig en wilde de les achteraf wel graag bekijken. Wat Berghoef echter niet wist, was dat de leerlingen een verrassing voor hem hadden voorbereid, en ze wilden dit graag op video vastleggen.

Toen de les begon had iedereen z'n camera uit, tot frustratie van Berghoef. Maar toen ze ineens gezamenlijk de camera aan deden, hadden de leerlingen allemaal een briefje met dankwoorden voor hun docent voor de camera.

 

Het leverde een ontroerend filmpje op, dat vervolgens zoals dat heet viraal ging. Zie de link hierboven of Berghoefs Twitter-account. Hij zette het erop ná toestemming van zijn klas. Zo'n docent, dus.

Met een lastig vak: Nederlands. Doorgaans niet zo populair in het mbo. Conrad Berghoef slaagde er ook helemaal niet in om zijn vak ineens wél geliefd te maken, maar hij slaagde er wel in om zijn studenten aan het lezen te krijgen en waardering op te wekken voor de inspanning die hij zich getroostte (en nog). Hij laste bij elke les (tweewekelijks dubbel) een twintig minuten leespauze in. Wat ze lazen deed er niet toe, áls ze maar lazen en menig leerling sloeg voor het eerst in haar of zijn leven een boek open. Hij gaf uiteraard desgevraagd wel tips en legde een verzameling boeken aan, eerst wat lukraak, later dankzij een voucher en gesteund door een in 'young adult' gespecialiseerde boekverkoper (van boekhandel Van der Velde in Drachten) een behoorlijke collectie.

 

En toen er geen leerling meer op school mocht komen vanwege covid, bracht Conrad de boeken naar ze toe - per fiets, want toevallig is deze man ook nog een enthousiaste fietser. Honderden kilometers legde hij af. Hoe dat ging, valt ook te lezen in Leraar op de fiets, maar daarnaast en naast de mooie anekdotes heeft hij ook nog wel wat onderwijsheid te bieden.

Een citaat (p. 153), ik kan het niet laten.

Het is een effect van online lessen dat ik al eerder heb gehoord. Ik voel me er ook wel wat schuldig over. Inmiddels heb ik me tot groot tegenstander van online lessen verklaard. Laatst las ik over een instelling die er een oplossing in zag voor het lerarentekort. De school werd weggehoond op social media, en ik huilde mee met de wolven in het bos. Sta ik nog steeds achter: dit soort 'oplossingen' zijn een eufemisme voor 'bezuinigingen', weet ik uit ervaring. Dat klinkt misschien cynisch, maar ik heb net wat te veel 'onderwijsvernieuwing' meegemaakt. Investeer gewoon in mensen, in aantrekkelijkheid van het beroep, in salarissen, arbeidsomstandigheden. Het is even wachten, maar de mensen die leraar willen worden komen dan wel.

Maar online onderwijs is natuurlijk voor veel jongeren een uitkomst, en dat moeten we niet onderschatten.

En zo meer, bijvoorbeeld de fraaie tirade die hij op p. 96 afsteekt (en terecht, denk ik) tegen het zogeheten competentiegericht onderwijs.

Docenten, aanstaande docenten - en verder iedereen: léés dit boek! Hoop in donkere dagen.

 

Berghoef, Conrad. Leraar op de fiets, verhalen van een leraar in bijzondere tijden. Spectrum, 2021. ISBN 978 90 0003 8009 1, 174 p.