Doula

Noem het een tik van me: lees ik een stuk met een mij onbekend woord, dan wil ik weten waar het vandaan komt. Deze keer was het een stuk in NRC 14-10-2019 en ging het over het verschijnsel doula. Nooit van gehoord, ik verkeer tegenwoordig dan ook zelden in kringen waar kinderen worden gebaard, maar het viel me op dat de journalist van dienst (Denise Hilhorst) nergens uitlegde waar het woord vandaan komt.
Ze legde wel uit wat een doula doet: 'staat vrouwen bij tijdens de bevalling, ze is geen medisch zorgverlener maar een bevallingscoach, steun en toeverlaat voor de barende vrouw'. Maar niet waar het woord vandaan komt. Ook op doula.nl vond ik het antwoord niet. Wel bij Ouders van nu: 'De term komt uit het Grieks en betekent ‘dienende vrouw’. En bij Doulaopleiding.nl:

Het woord ‘doula’ komt uit het oud-Grieks en betekent, losjes vertaald, ‘dienende vrouw’. In de oudheid was zij de oudste en meest wijze bediende in het huishouden. Waarschijnlijk hielp zij de vrouw des huizes ook bij haar bevallingen.

Vandale kent het woord niet. Het Algemeen Nederlands Woordenboek meldt kortweg:

Aard herkomst: leenwoord
Vroegste datering: 2006
Periode opkomst: 2006
Brontaal: Oudgrieks
Vorm in brontaal: doulè
Betekenis in brontaal: slavin

Hm, slavin of 'dienende vrouw', 'losjes vertaald'... De betekenis slavin vind ik terug in online woordenboeken Oud-Grieks. Zou het een vergoelijkende vorm van nieuwpraat zijn om daarvan 'dienende vrouw' te maken en haar de 'oudste en meest wijze bediende in het huishouden' te noemen?
Nog een wat onverwachte bron: Kunst-en-cultuur.infonu:

Was er al een doula bij de geboorte in het Oude Griekenland?
Een doula of bevallingscoach is een vrij recent en Amerikaans concept. In het antieke Griekenland waren er al wel slavinnen, die een barende vrouw ondersteunden. Het huidige woord doula is dan ook afgeleid van het Griekse woord doulé, dat slavin betekent. De vrouw die in het oude Griekenland de leiding had bij de bevalling, wordt echter in de regel vroedvrouw genoemd.

We komen in de buurt. Zo'n antieke vroedvrouw heette een μαιευτικη (maievtikè), geen δούλα of δούλη (doula). Dat was een slavin. Wellicht een oude wijze; wellicht ook niet. Maar ja, zo'n 'bevallingscoach' noem je natuurlijk niet majeftika.
Tot slot: wie op doulé of doulé online zoekt, komt (o.a.) terecht in een warm bad van Haïtiaanse en andere tropische muziek... Maar dat Caribische woord is ongetwijfeld niet van het Griekse δούλα afgeleid maar van het Franse douleur. Misschien vond de eerste (Amerikaanse) 'doula' die associatie mooi meegenomen.